Serbest zamanda sıkılma algısının yaşam kalitesi ve evlilik doyumu üzerine etkisinin belirlenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: FEYZA MERYEM KARA

Danışman: İBRAHİM YILDIRAN

Özet:

Bu çalışmanın amacı spor merkezine aile üyeliği olan ve olmayan evli bireylerin serbest zamanda sıkılma algısının yaşam kalitesi ve evlilik doyumunun belirleyicisi olup olmadığını araştırmaktır. Bu araştırmada nicel ve nitel araştırma yöntemleri (karma araştırma) kullanılmıştır. Nicel ve nitel araştırma ölçüt örnekleme modeline göre Ankara‟da yaşayan ve özel ve/veya kamu spor işletmelerine aile üyelikleri olan ve olmayan evli bireylerin seçilmiştir. Bu kapsamda, nicel araştırmada, Serbest Zamanda Sıkılma Algısı Ölçeği, Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu ve Evlilik Yaşam Ölçeği ve araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. Çalışmaya 354 kadın ve 370 erkek toplam 724 evli birey gönüllü olarak katılmıştır. Nitel araştırma aşamasında odak grup görüşmesi için spor merkezine aile üyelikleri olan ve olmayan toplam 6 evli çift (12 kişi) seçilmiştir. Bulgular, evlilik yılı ve spor merkezi üyeliğine göre serbest zamanda sıkılma algısında, yaş, evlilik yılı ve spor merkezi üyeliğine göre ise yaşam kalitesi ve evlilik doyumunda anlamlı farklılık olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, spor merkezine aile üyeliğinin serbest zamanda sıkılma algısı doyum alt boyutu üzerinde pozitif, sıkılma alt boyutu üzerinde negatif etkileri belirlenmiştir. Serbest zamanda sıkılma algısının sıkılma alt boyutunun, spor merkezi üyeliği ve evlilik yılı değişkenlerinin yaşam kalitesi ve evlilik doyumunun belirleyicisi olduğu saptanmıştır. Spor merkezine aile üyeliği olan katılımcıların görüşleri motivasyon ve aktiviteye bağlılık , yatkınlık/yetkinlik , ekonomik yeterlilik , fiziksel gelişim , sosyal yaşam , ruhsal durum , ortak/paralel yaşam alanı ve sürdürülebilir doyum temaları altında toplanmıştır. Spor merkezine aile üyeliği olmayan katılımcıların görüşleri ise işkoliklik/çalışmaya tutkunluk , aktivite yoksunluğunu duyumsama , yatkınlık/yetkinlik , tükenmişlik , sosyal izolasyon ve çevre , çocuk sorumluluğu , ekonomik gelir , yalnızlık alanı ve evlilikten-eşten sıkılma temaları altında toplanmıştır. Sonuç olarak, serbest zamanda sıkılma algısının yaşam kalitesi ve evlilik doyumu üzerinde anlamlı etkileri olduğu, spor merkezi üyeliğinin sıkılma algısıyla başa çıkmada, yaşam kalitesi ve evlilik doyumu algısında olumlu katkıları olduğu belirlenmiştir.