Okul öncesi çocuklarına uygulanan izlemeye dayalı değerlendirmenin kullanıldığı problem çözme eğitiminin çocukların problem çözme becerilerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, TEMEL EĞİTİM ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYSUN TURUPCU DOĞAN

Danışman: Esra Ömeroğlu

Özet:

Bu araştırma, okul öncesi eğitimine devam eden çocuklara uygulanan izlemeye dayalı değerlendirme yönteminin kullanıldığı Problem Çözme Eğitim Programı’nın çocukların problem çözme becerilerine etkisini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, araştırma ön test-son test, kontrol gruplu deneysel desende gerçekleştirilmiştir. İki deney ve bir kontrol grubundan oluşan çalışma grubunun seçimleri rastgele yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılında, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı aynı mahalledeki ilkokulların anasınıflarına devam eden, 22’si deney 1, 19’u deney 2 ve 20’si kontrol grubu olmak üzere toplam 61 çocuk oluşturmuştur. Araştırma kapsamında farklı değerlendirme yöntemlerinin kullanıldığı Problem Çözme Eğitim Programı (PÇEP) hazırlanmıştır. Program kapsamında değerlendirme sürecine kadar olan tüm aşamalar eş olup değerlendirme sürecinde, deney 1 grubu için izlemeye dayalı değerlendirme yöntemi, deney 2 grubu için MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı kapsamında kullanılan değerlendirme soruları araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Araştırmacı tarafından hazırlanan farklı değerlendirme yöntemlerinin kullanıldığı PÇEP, deney 1 ve deney 2 gruplarına on hafta boyunca haftada iki/üç gün

x

olarak 24 oturum şeklinde uygulanmıştır. Araştırmanın verileri ‘Çocuk ve Aile Bilgi Formu’ ve ‘Problem Çözme Becerileri Ölçeği (PÇBÖ)’ aracılığıyla toplanmıştır. PÇBÖ, deney 1, deney 2 ve kontrol gruplarına ön test olarak uygulanmış ve on hafta 24 oturumda gerçekleştirilen eğitim programının ardından son test olarak aynı gruplara yeniden uygulanmıştır. Verilen eğitimin çocukların problem çözme becerileri üzerinde kalıcı olup olmadığının belirlenmesi için son test uygulamasından üç hafta sonra, PÇBÖ deney 1 ve deney 2 gruplarına kalıcılık testi olarak uygulanmıştır. Yürütülen çalışmada verilerin analizi için nonparametrik testlerden Kruskal Wallis, Wilcoxon İşaretli Sıralar ve Mann-Whitney U Testleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, farklı değerlendirme yöntemlerinin kullanıldığı PÇEP’nin çocukların problem çözme becerileri üzerinde etkiye sahip olduğu saptanmıştır. İzlemeye dayalı değerlendirme yönteminin kullanıldığı deney 1 grubundaki çocukların son test puanlarının deney 2 ve kontrol grubundaki çocukların son test puanlarından; MEB 2013 değerlendirme uygulamasının kullanıldığı deney 2 grubundaki çocukların son test puanlarının ise kontrol grubundaki çocukların son test puanlarından yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca hazırlanan PÇEP’nin çocukların problem çözme becerileri üzerindeki etkisinin kalıcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları doğrultusunda, eğitimcilere ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler : Okul Öncesi Eğitim Program Değerlendirmesi, Problem Çözme,

İzlemeye Dayalı Değerlendirme