Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mustafa Yılmaz
Danışman: RECEP KANIT
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Birçok ülkede olduğu gibi, Türkiye'de de inşaat sektörü ekonominin lokomotifi konumundadır. Türk inşaat sektörü, GSMH (Gayri Safi Milli Hâsıla)'da % 11,5'lik büyüme ve toplam istihdamda % 7,4'lük pay ile son 20 yılın en yüksek değerine ulaşmıştır. Türk inşat sektöründe meydana gelen iş kazaları sayılarında da bu büyümeye paralel olarak ciddi bir artış gözlemlenmektedir. Sektörde küçük ya da orta ölçekli bina inşaatları önemli yer tutmakta ve ölümlü iş kazalarının büyük çoğunluğu bu tür şantiyelerde meydana gelmektedir. Bu çalışmada, güvenlik personeli maliyetleri, zorunlu güvenlik eğitim kursları, Kişisel Koruyucu Donanım (KKD), Toplu Koruma Önlemleri (TKÖ) ve ilk işe giriş muayenelerine esas laboratuvar tetkik ücretleri gibi, küçük ya da orta ölçekli bina inşaatlarının zorunlu güvenlik yatırımlarına odaklanılmıştır. Kapsamlı bir literatür taraması ile bina inşaatlarındaki riskler ve bu risklerden korunmaya yönelik önlemler İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) maliyetlerinin alt bileşenleri şeklinde belirlenmiştir. Belirlenen bu parametreler ile İSG maliyetlerini tahmin eden model, ihale öncesi yapı maliyet tahmini amacıyla geliştirilen ve teklif hazırlama uygulamalarında faydalanılan bilgisayar programına ilave bir modül olarak eklenmiştir. İSG maliyetlerinin baştan hesaba katılması ve bütçelenmesi ile inşaat projelerinin uygulanması aşamasında dikkate alınması gerekli güvenlik önlemleri konusunda farkındalık yaratılacak ve böylece ciddi yaralanmalar, ölümlü kazalar, idari işlemler, yasal yaptırımlar ve yargılama giderlerinden kaynaklanacak kaza maliyetlerinin düşürülmesine ve en önemlisi can kaybının azaltılmasına katkı sağlanacaktır. Ayrıca geliştirilen bilgisayar programının etkinliği orta ölçekli bir proje üzerinde test edilmiştir. Bu kapsamda yapım süreci bu çalışma ile paralellik arz eden Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) Sosyal Tesis Projesinin gerçekleşen İSG maliyetleri, geliştirilen bu model yardımıyla ihale öncesi aşamada % 95 yaklaşıklıkla tahmin edilmiştir. Başbakanlık TOKİ Sosyal Tesis Projesinin zorunlu İSG maliyetlerinin yapı yaklaşık maliyetine oranı % 2,11, inşaat alanına oranı ise 6,25 USD/m2 olarak bulunmuştur. Bu değerler, uluslararası çalışmalarda ortaya konulan değerlere oldukça yakındır.