Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BERNA BALTACI
Danışman: Yüksel Altun
Özet:
Kimya genellikle zor bir ders olarak görülür ve bu öğrencileri kimya bilimi ile ilgili
çalışmalara devam etmekten alıkoyan bir sorundur. Bu nedenle hem öğrencilerin hem de
öğretmenlerin hangi konularda ve neden zorlandığını belirlemek önemlidir. Bu çalışma
kimya öğretim programında yer alan kimya konularının hem öğrenci hem de öğretmenlere
göre zorluk derecelerinin ve nedenlerinin belirlenmesine odaklanmıştır. Bu amaçla kimya
programında yer alan konuların zorluk derecesini ölçen Kimya İçerik-Zorluk Ölçeği (KİZÖ)
adı verilen ve demografik bilgilerin de yer aldığı yapılandırılmış 43 sorudan oluşan likert
tipi bir ölçek geliştirilmiştir. Ayrıca anket uygulandıktan sonra gönüllülük esasına dayanarak
10 kimya öğretmeni, 10 kimya öğretmen adayı ve 10 ortaöğretim öğrencisi ile yarı
yapılandırılmış mülakatlar yapılarak neden zorlandıklarının belirlenmesine çalışılmıştır.
viii
Kimya İçerik-Zorluk Ölçeği (KİZÖ) ile Ankara’nın farklı liselerindeki 61 kimya öğretmeni,
298 ortaöğretim öğrencisi ile bir Devlet Üniversitesinin Kimya Öğretmenliği Bölümünde
öğrenim gören 93 öğretmen adayının düşünceleri belirlenmiştir. Kimya İçerik Zorluk
Ölçeğinin PASW Statistics 18 (SPSS) programı kullanılarak gerçekleştirilen güvenirlik
analizinde ölçek toplamına ilişkin güvenirlik katsayısı (Cronbach Alpha) 0,951 olarak
bulunmuştur. Ölçek bir grup öğrenciye iki hafta sonra tekrar uygulanarak ilk test ve son test
sonuçları bağımsız (ilişkisiz) grup t-testi ile analiz edilmiş ve istatistiksel olarak anlamlı bir
fark bulunmamıştır (p=0,915>0,5). Elde edilen sonuçlar ölçekte listelenen 43 konudan 12
konunun zor olarak nitelendirildiğini göstermiştir. Sonuçlar ayrıca öğretmen, öğretmen
adayları ve orta öğretim öğrencilerinin zor buldukları kimya konularının arasında anlamlı
bir fark olduğunu göstermiştir. Yani bazı konular öğretmen tarafından zor olarak
tanımlanırken, öğretmen adayı ve ortaöğretim öğrencileri tarafından kolay olarak
nitelendirilmiştir. Ayrıca ölçek puanlarının cinsiyet ve okul türü faktörlerine göre değiştiği
bulunmuştur. Yarı yapılandırılmış mülakat analizleri öğrenme zorluğuna neden olarak farklı
faktörleri öne sürdüklerini göstermiştir. Kimya öğretmenleri çoğunlukla öğrencinin
motivasyon eksikliğinden ve öğrenme ortamındaki materyal eksikliğini neden olarak
göstermiştir. Kimya öğretmen adaylarının ise çoğunlukla öğrenme ortamı ile dersin soyut
doğasını neden olarak gösterdiği tespit edilmiştir. Ortaöğretim öğrencilerinin sorunun
çoğunlukla öğretmen ve yönetim kadrosundan kaynaklandığını düşündüğü görülmüştür.
Anahtar Kelimeler : Kimya Öğretim Programı, Kimya Zorluk Ölçeği, Kimya
Öğrenmenin Güçlüğü