BAĞLANMA VE UYUM ARASINDAKİ İLİŞKİDE AYRIŞMA BİREYLEŞMENİN ARACILIĞI


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sevda Aslan

Danışman: MEHMET GÜVEN

Özet:

Bu araştırmada, ebeveyne güvenli bağlanma ve uyum arasındaki ilişkide sağlıklı ayrışma bireyleşmenin aracılığının Türk kültüründe test edilmesi amaçlanmıştır. Bunun için Model 1 ve Model 2 oluşturulmuştur. Model 1'de ebeveyne güvenli bağlanma ve kişisel ve sosyal uyum arasındaki ilişkide sağlıklı ayrışma bireyleşmenin aracılığı incelenmiştir. Model 2'de ebeveyne güvenli bağlanma ve kişisel uyum arasındaki ilişkide sağlıklı ayrışma bireyleşmenin aracılığı incelenmiştir. Bu modelleri test etmek için araştırmanın çalışma grubu 2006-2007 öğretim yılı bahar döneminde Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Hemşirelik Meslek Yüksek Okulu, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ev Ekonomisi Yüksek Okulu, Gıda Mühendisliği, Güzel Sanatlar Fakültesi, İktisadî ve İdari Bilimler Fakültesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'nin 1.-4. sınıf öğrencilerinden 699 kişiden oluşmaktadır. Öğrencilerin ayrışma bireyleşmeleri Levine, Green ve Millon (1986) tarafından geliştirilen ve araştırmacı tarafından Türkçeye uyarlanan Ayrışma Bireyleşme Ergen Testi'nin ayrışma kaygısı, kısıtlanma kaygısı ve reddedilme beklentisi üç alt ölçeğiyle ölçülmüştür. Araştırmada, ebeveyne güvenli bağlanma Günaydın, Selçuk, Sümer ve Uysal (2005) tarafından uyarlanmış olan Ebeveyn ve iv Arkadaşlara Bağlanma Envanteri ile belirlenmiştir. Kişisel ve sosyal uyum Özgüven (1992) tarafından geliştirilen Hacettepe Kişilik Envanteri ile ölçülmüştür. Verilerin analizinde SPSS 10.0, Lisrel 8.54 ve Amos 7.09 paket programları kullanılmıştır. Çalışma grubuna uygulanan ölçeklerin toplam puanı alınmıştır. Elde edilen toplam puanlarla yapısal eşitlik modelleri analizleri yapılmıştır. Araştırmada hata payı 0.05 olarak alınmıştır. Araştırma sonucunda ebeveyne güvenli bağlanma ve kişisel ve sosyal uyum arasındaki ilişkide sağlıklı ayrışma bireyleşmenin aracılığının desteklenmediği görülmüştür. Bununla birlikte ebeveyne güvenli bağlanma ve kişisel uyum arasındaki ilişkide sağlıklı ayrışma bireyleşmenin aracılığının desteklendiği görülmüştür. Araştırma bulguları, daha önceki benzer alanlarda yapılan araştırma bulgularıyla birlikte tartışılıp yorumlanmıştır. Alanda çalışanlara ve araştırmacılara yönelik çeşitli önerilerde bulunulmuştur.