Köy ve Kentte Ana Sınıfına Devam Eden Çocukların Erken Okuryazarlık Becerilerinin Değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZGÜR ÖZBAY

Danışman: Hatice Bekir

Özet:

Bu araştırma Sivas il merkezinde ve merkeze bağlı köylerde ana sınıfına devam eden çocukların erken okuryazarlık becerilerinin karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Sivas il merkezinde ve merkeze bağlı köylerde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı 7 ilkokulun ana sınıfına devam eden 86 (43 köy, 43 kent) çocuk oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak çocuklara ve çocukların anne babalarına yönelik soruları içeren Genel Bilgi Formu ile Karaman (2013) tarafından geliştirilen Erken Okuryazarlık Becerilerini Değerlendirme Aracı (EOBDA) kullanılmıştır. İlişkisel tarama modeli altında yer alan araştırmada verilerin analizinde Test Analysis Program (TAP) ve SPSS 21.0 programlarından yararlanılmıştır. Buna göre, Erken Okuryazarlık Becerilerini Değerlendirme Aracı toplam ve alt test puanlarının güvenirliklerinin hesaplanmasında TAP programı; betimsel istatistikler, bağımsız örneklemler için t testi ve iki faktörlü varyans analizinde ise SPSS 21.0 paket programı kullanılmıştır. Çocukların erken okuryazarlık becerilerinin dağılımının nasıl olduğunu incelemek için EOBDA toplam ve alt test puanlarının betimsel istatistikleri hesaplanmıştır Çocukların erken okuryazarlık becerilerinin eğitim alınan kurumun yerleşim yerine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için bağımsız örneklemler için t testi yapılmıştır. Çocukların erken okuryazarlık becerileri toplam ve alt test puanları üzerinde kurumun bulunduğu yerleşim yeri ile cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, gelir düzeyinin ortak etkisinin olup olmadığı iki faktörlü varyans analizi (Two Way Anova) ile belirlenmiştir.Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, köyde ana sınıfına devam eden çocukların yazı yazma öncesi becerileri, kentteki çocukların ise öyküyü anlama becerileri daha yüksektir. Köy ve kentteki çocuklar için en düşük ortalamaya sahip erken okuryazarlık becerisi sesbilgisel farkındalıktır. Kentte ana sınıfına devam eden çocukların Erken Okuryazarlık Becerilerini Değerlendirme Aracı’ndan alınan toplam puan ortalaması ile Sesbilgisel Farkındalık, Yazı Farkındalığı, Öyküyü Anlama, Görselleri Eşleştirrme, Yazı Yazma Öncesi becerileri alt test puan ortalamaları köyde ana sınıfına devam eden çocukların puan ortalamalarından daha yüksektir. Cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, gelir düzeyi değişkenleri ve yerleşim yerinin erken okur yazarlık alt becerileri ve erken okuryazarlık toplam puanı üzerinde ortak etkisinin bulunmadığı, değişkenlere ayrı ayrı bakıldığında ise cinsiyet değişkeninin yazı farkındalığı becerisi üzerinde, yaş değişkeninin erken okur yazarlık ve tüm alt beceriler üzerinde, kardeş sayısı değişkeninin toplam erken okuryazarlık becerileri puanı ve alt boyutlarından sesbilgisel farkındalık, yazı farkındalığı, öyküyü anlama, görselleri eşleştirme becerileri üzerinde anlamlı etkisinin olduğu görülmüştür. Kardeş sayısının yazı yazma öncesi alt becerisi üzerinde anlamlı etkisi bulunmamıştır. Gelir düzeyi değişkeninin ise erken okuryazarlık becerileri ve sesbilgisel farkındalık alt becerisi üzerinde anlamlı etkisinin olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler : Erken okuryazarlık becerileri; köy; kent; ana sınıfı