Sucul ortamlardan tekstil boyalarının enzimatik ve/veya mikrobiyal yollarla giderimi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: LÜTFİYE PELİN SEYHAN

Danışman: GÜLAY BAYRAMOĞLU

Özet:

Tekstil endüstrisinde kullanılan boyaların sucul ortamlardan uzaklaştırılmasında, mevcut yöntemler yetersiz kalmaktadır. Sucul sistemlerden tekstil boyaların uzaklaştırılması için etkili ve uygulanabilir bir yöntem olarak mikroorganizmalar, boyaların biyolojik yolla parçalanmasında son yıllarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Mikroorganizmalar arasında beyaz çürükçül fungusların biyokütlelerinin biyosorpsiyon çalışmalarında, ekonomik ve etkili bir yöntem olduğu doğrultusunda çok sayıda araştırma bulunmaktadır. Bu tez çalışması kapsamında, tekstil endüstrisinde yaygın olarak kullanılan, Kristal Viyole ve Reaktif Yeşil 19 boyalarının uzaklaştırılması planlanmıştır. Boyaların uzaklaştırılması için biyosorbent olarak, bir beyaz-çürükçül fungus olan Lentinus concinnus'un canlı biyokütlesi yukarıda verilen boyar maddelerin sucul ortamdan biyosorpsiyonu çalışmalarında kullanılmıştır. Çalışmada, boya giderimi üzerine sıcaklık, boya konsantrasyonu, pH gibi parametrelerin etkileri, kesikli sistemde araştırılmış ve en iyi boya giderim koşulları belirlenmiştir. Ortam pH' sının biyosorpsiyona etkisi 4,0-8,0 aralığında araştırılmış, optimum pH Reaktif Yeşil 19 ve Kristal Viyole için sırasıyla, pH 4,0 ve 6,0 olarak bulunmuştur. Reaktif Yeşil 19 için maksimum biyosorpsiyon kapasitesi, 25oC ve 35oC için sırasıyla, 0,38 μmol/g ve 0,6 μmol/g olarak gözlenmiştir. Kristal Viyole için maksimum biyosorpsiyon kapasiteleri ise 25oC ve 35oC için sırasıyla, 0,29 μmol/g ve 0,48 μmol/g olarak bulunmuştur. Boya giderimini en iyi açıklayan izoterm modelleri incelenmiştir. Her iki boya için de Langmuir ve Freundlich izoterm modellerinin giderim işlemine uygunluğu araştırılmıştır. Sulu ortamlardan maksimum boya giderimi, Reaktif Yeşil 19 ve Kristal Viyole için sırasıyla, 25oC'de %56 ve %58; 35oC'de ise %100 ve %66 mertebesinde bulunmuştur. Fungus biokütlesinin, sucul sistemlerden tekstil boyalarının giderimi için yüksek bir potansiyele sahip olduğu görülmüştür.