Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nurdan AKDOĞAN
Danışman: Ali Dişli
Özet:
Tüberküloz (TB), M. tuberculosis basilinin nefes yoluyla vücuda alınıp akciğerde deformasyonlara neden olan daha sonra diğer organlara da yayılarak tedavi olanaklarının yetersiz oluşu nedeniyle ölümle sonuçlanabilen bir hastalık türüdür. TB hastalığının yayılmasının en önemli nedeni bakterinin ilaçlara karşı yüksek oranda dirençli olması ve ilaç tedavilerindeki yetersizliklerdir. Antibakteriyal, antimikobakteriyel ve antikanser aktivitelere sahip olduğu bilinen fenotiyazin ve tetrazol halkaları, heterosiklik bileşikler sınıfının önemli üyelerinden olup farmakolojik özellikleriyle dikkat çeken yapılardır. Bu halkalar tıbbi ve farmasötik uygulamalarda çok önemli bir rol oynamaktadır. Literatür çalışmaları sonucunda bu yapıların özellikle antimikobakteriyel etkinliğinden dolayı tüberküloz tedavisinde kullanılan ilaç etken maddelerin yapısında bulunması bu çalışma açısından ayrıca dikkate değerdir. Bu tez çalışması kapsamında, antitüberküloz aktivite potansiyeline sahip olabileceği tahmin edilen tetrazol halkası içeren bazı yeni fenotiyazin türevi bileşiklerin sentezi gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında benzaldehit türevi bileşikler, 4-sübstitüe fenil-1H-tetrazol türevlerine dönüştürülmüştür. Daha sonra fenotiyazin bileşiği, NaH ile etkinleştirilerek farklı zincir uzunluklarında dihaloalkanlar ile N-alkil fenotiyazin bileşiği elde edilmiştir. Son aşamada ise sentezlenen 4-sübstitüefenil- 1H-tetrazol bileşiklerine K2CO3 varlığında N-alkil fenotiyazin bileşiği takılmıştır. Sentezlenen bileşiklerin yapıları, spektroskopik yöntemlerle (FT-IR, 1H NMR, 13C APT NMR ve HR-MS) aydınlatılmıştır. Çalışmanın devamında ise sentezlenen yeni bileşiklerin Mycobacterium tuberculosis basili H37Rv standart suşuna karşı in vitro antimikobakteriyal aktiviteleri ve minimum inhibitör konsantrasyonları (MİK) resazurin mikrotitre (REMA) plak yöntemi kullanılarak incelenmiştir.
| Anahtar Kelimeler : Tüberküloz, Antimikobakteriyel, Fenotiyazin, Tetrazol, Biyolojik aktivite. |