Diyabetik genç ve yaşlı sıçanlarda piridoindol türevi SM1EC2' in vasküler reaktivite, endotel fonksiyonları ve gliko-oksidatif stres belirteçleri üzerine etkileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: AYŞE ARZU ŞAKUL

Danışman: ÇİMEN KARASU

Özet:

Diyabetik komplikasyonların patogenezinde aşırı oksidatif stresin önemli bir rolü bulunmaktadır. İntensif glukoz kontrolü bu komplikasyonların önlenmesinde ve azaltılmasında en etkili yol olsa da tedaviye antioksidanların eklenmesinin ek yararlar sağlayabileceği genellikle kabul görmektedir. Bu araştırmada yeni bir antioksidan sentetik piridoindol türevi SM1EC2 kodlu bileşiğin hızlı yaşlanma modeli olarak da kabul edilen deneysel STZ-diyabetik sıçan modelinde ve yaşlı sıçanlarda komplikasyonlar üzerindeki koruyucu etkinliği araştırılmıştır. STZ ile (40 mg/kg, i.p) diyabet oluşturulmuş genç ve yaşlı şıçanlara (Wistar ) diyabet oluşur oluşmaz (preventif tedavi) başlanan oral SMeC1E2 tedavisi 14 hafta sürdürülmüştür.Yaşa ve diyabete bağlı gelişen organ disfonksiyonundaki temel rollerinden dolayı, tedavi sonlandığında çeşitli dokularda AGEs (ileri glikasyon son ürünleri ), 4-HNE (4- hidroksinonenal), 3-NT (3- nitrotirozin), iNOS (indüklenebilir NOS) ve RAGE (AGEs bağlandığı reseptörler) düzeyleri karşılaştırılmıştır. Vasküler reaktivite çalışmaları izole organ banyosuna alınan endotelyumu intakt aorta halkalarında gerçekleştirilmiştir. Fenilefrin (FE) ve KCl ile indüklenen kasılmalar, asetil kolin (Ach) ve salbutamol ile indüklenen endotel bağımlı gevşemeler gruplar arası karşılaştırılmıştır. SMeC1E2 tedavisi diyabetik ve yaşlı diyabetik aortalarda bozulan vasküler reaktiviteyi olumlu etkilemiştir. AGEs ve 4-HNE düzeyleri, yaşlı ve diyabetik yaşlı sıçanların beyin, kalp ventrikülleri ve böbreklerinde anlamlı olarak artmıştır. Diyabetik yaşlı hayvanların lens ve karaciğerlerinde de belirgin bir artış izlenmiştir. Yaşlı diyabetik sıçanlarda SM1EC2 sadece böbreği AGEs artışına karşı koruyabilmiş ve beyin, böbrek, karaciğerde, lense oranla daha belirgin 4- HNE inhibisyonu oluşmuştur. Yaşlı diyabetik sıçanların böbrek, lens ve ventriküllerinde 3-NT düzeyi belirgin olarak artmış, ancak SM1EC2 in 3- NT artışına karşı koruyucu etkisi saptanmamıştır. Sonuçlarımıza göre: 1. Yaşlanmayla artan gliko- lipo oksidatif ve nitrozatif strese karşı doku proteinlerinin verdiği cevaplar dokulara göre değişmektedir. 2. Diyabet yaşlanmanın hızlanmasına katkıda bulunan temel faktördür. 3. SM1EC2 tedavisi oksidatif modifiye proteinleri sadece sınırlı sayıda dokuda selektif olarak inhibe etmektedir. 4. Tedavi bozulan vasküler reaktiviteyi olumlu yönde etklemektedir. Bulgularımız yeni bir antioksidan bileşik ile farmakolojik müdahalenin diyabetin ve yaşlılık süreçlerindeki komplikasyonların önlenmesinde yararlı olabileceğini göstermektedir.