Bitkisel Kökenli Bazı Fenolik Bileşiklerin In Vitro ve In Silico Deney Modelleri ile Cilt Lekesi Giderici Etkilerinin İncelenmesi ve Kozmetik Formülasyon Tasarlanması

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Eczacılık Meslek Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Meltem Karaküçük

Danışman: İlkay Erdoğan Orhan

Özet:

Bu tez kapsamında, tıbbi bitkilerde yaygın olarak bulunan çeşitli kimyasal gruplardan 36 adet fenolik bileşik seçilerek, cilt lekesini giderici/cilt rengini açıcı etkileri ile ciltte kırışıklık giderici etkisi belirlenmiştir. Ön taramada yer almasına karar verilen 36 adet fenolik bileşik, öncelikle ELISA mikrotiter in vitro enzim inhibisyon yöntemi kullanılarak, tirozinaz (TYR), elastaz, kolajenaz ve ksantin oksidaz inhibitör etkileri tayin edilmiştir. TYR’a karşı inhibitör etkili olduğu belirlenen bileşikler in silico ortamda moleküler kenetlenme deneylerine tabi tutulmuştur. Bu kapsamda moleküler modelleme ile enzim-ligant ilişkisi moleküler düzeyde saptanmıştır. Ayrıca inhibitör fenolik bileşikler için SKMEL-3 insan malignant melanoma hücre hattında sitotoksisite testi de yapılmıştır. In vitro ve in silico deneyler sonucunda en aktif bulunan bileşiklerden hareketle, cilt lekelerini gidermeye ve cilt rengini açmaya yönelik çeşitli kozmetik formülasyon kombinasyonları tasarlanmış ve en uygun kombinasyon olarak fisetin: kersetin (1:1) içeren nanoemüljel formülasyonu geliştirilmiştir. Nanoemüljel formülasyonu iki boyutlu (2D) ve üç boyutlu (3D) deneysel modeller ile test edilmiştir. Nanoemüljel formülasyonunun 2D modelleri ile HaCaT keratinosit hücrelerinde hücre canlılığına etkisi ile lusiferaz yöntemi ile NF-kB indüksiyonu üzerinden anti-enflamatuvar etkisi incelenmiştir. 3D cilt modelleri ile yeniden yapılandırılmış insan epidermis hücreleri üzerinde EpiCS^® yöntemi ile cilt üzerine korozyon etkisi incelenmiş ve her iki modelde de nanoemüljel formülasyonunun epidermise hasar verici etkilerinin olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca nanoemüljel formülasyonunun cilt rejenerasyonu üzerine etkisi ile anti-enflamatuvar etkisi çeşitli sitokinler ve kemokinlere karşı xMAP Luminex teknolojisi ile incelenmiştir. Tezimiz kapsamında, ilk defa özellikle cilt lekelerine yönelik olarak fisetin: kersetin (1:1) içeren nanoemüljel formülasyonu geliştirilmiş ve ulusal patent başvurusunda bulunulmuştur.Bu tez kapsamında, tıbbi bitkilerde yaygın olarak bulunan çeşitli kimyasal gruplardan 36 adet fenolik bileşik seçilerek, cilt lekesini giderici/cilt rengini açıcı etkileri ile ciltte kırışıklık giderici etkisi belirlenmiştir. Ön taramada yer almasına karar verilen 36 adet fenolik bileşik, öncelikle ELISA mikrotiter in vitro enzim inhibisyon yöntemi kullanılarak, tirozinaz (TYR), elastaz, kolajenaz ve ksantin oksidaz inhibitör etkileri tayin edilmiştir. TYR’a karşı inhibitör etkili olduğu belirlenen bileşikler in silico ortamda moleküler kenetlenme deneylerine tabi tutulmuştur. Bu kapsamda moleküler modelleme ile enzim-ligant ilişkisi moleküler düzeyde saptanmıştır. Ayrıca inhibitör fenolik bileşikler için SKMEL-3 insan malignant melanoma hücre hattında sitotoksisite testi de yapılmıştır. In vitro ve in silico deneyler sonucunda en aktif bulunan bileşiklerden hareketle, cilt lekelerini gidermeye ve cilt rengini açmaya yönelik çeşitli kozmetik formülasyon kombinasyonları tasarlanmış ve en uygun kombinasyon olarak fisetin: kersetin (1:1) içeren nanoemüljel formülasyonu geliştirilmiştir. Nanoemüljel formülasyonu iki boyutlu (2D) ve üç boyutlu (3D) deneysel modeller ile test edilmiştir. Nanoemüljel formülasyonunun 2D modelleri ile HaCaT keratinosit hücrelerinde hücre canlılığına etkisi ile lusiferaz yöntemi ile NF-kB indüksiyonu üzerinden anti-enflamatuvar etkisi incelenmiştir. 3D cilt modelleri ile yeniden yapılandırılmış insan epidermis hücreleri üzerinde EpiCS^® yöntemi ile cilt üzerine korozyon etkisi incelenmiş ve her iki modelde de nanoemüljel formülasyonunun epidermise hasar verici etkilerinin olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca nanoemüljel formülasyonunun cilt rejenerasyonu üzerine etkisi ile anti-enflamatuvar etkisi çeşitli sitokinler ve kemokinlere karşı xMAP Luminex teknolojisi ile incelenmiştir. Tezimiz kapsamında, ilk defa özellikle cilt lekelerine yönelik olarak fisetin: kersetin (1:1) içeren nanoemüljel formülasyonu geliştirilmiş ve ulusal patent başvurusunda bulunulmuştur.