Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde duygu durumu bildiren ifadelerin öğrenilme düzeyleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: HATİCE ARSLAN

Danışman: İHSAN KALENDEROĞLU

Özet:

Duygular bireyin hayatının ayrılmaz parçasını oluşturan içsel rehberlerdir. Dil iç dünyamızı dışarıya yansıtan temel aracımızdır. Her dilde bireylerin öznel yaşantısını oluşturan duygularını aktarabileceği duygu ifadeleri vardır. Bu araştırmada, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen orta (B1-B2) seviyedeki öğrencilerin duygu durumu bildiren ifadeleri öğrenme düzeyini tespit etmek ve yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde yararlanılan bazı öğretim setlerinde duygu durumu bildiren ifadelerin kullanım sıklığını incelemek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda çalışmada nicel ve nitel araştırma deseninin birlikte kullanıldığı karma desen oluşturulmuştur. Araştırmada öğrencilerin duygu durumu ifadeleri öğrenme düzeyini tespit etmek amacıyla boşluk doldurma, diyaloglu metin ve görsel metin soru tiplerinden oluşan çoktan seçmeli bir başarı testi geliştirilmiştir. Başarı testi Gazi Üniversitesi Türkçe Öğrenim Araştırma ve Uygulama Merkezinde [TÖMER] öğrenim gören B1-B2 düzeyindeki 82 öğrenciye uygulanmıştır. Araştırma sonunda B2 seviyesindeki öğrencilerin genel başarı düzeyinin B1 seviyesindeki öğrencilerin başarı düzeyinden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Yedi İklim Türkçe, Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe, İstanbul Yabancılar İçin Türkçe ve Gazi Üniversitesi Yabancılar İçin Türkçe öğretim setlerinin incelenmesi neticesinde en fazla yer verilen duygu durumlarının sırasıyla üzüntü, beğeni ve mutluluk olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmada duygu durumunu bildiren dil araçlarının (ünlem, atasözleri, ikilemeler, deyimler,birleşikler ve kalıp sözler) yeterli düzeyde öğrenilmesinin yabancı uyruklu öğrencilerin iletişimsel ve kültürel yeterliğini geliştireceği düşünülmüştür. Aynı zamanda duygu bildiriminde dilimizin zenginliğini yansıtan bu yapılara ders kitaplarında daha fazla yer verilmesi ve yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde kültürel içerikli bu yapılardan mutlaka yararlanılması gerektiği belirtilmiştir.