Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EDA TÜRKÖZ
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Atilla Mirati Murathan
Eş Danışman: Ayşe Murathan
Özet:Tüketicilerin artan satın alma gücü, refah düzeyi ve seçiciliğine bağlı olarak, tekstil malzemesinde üniform rengin yanında fonksiyonel özeliklerin de sağlanması gereklidir. Mikroorganizmaların tekstil materyali üzerinde kontrolsüz çoğalması ile renk değişimi, kötü koku, tutum özelliklerinin kötüleşmesi, performans özelliklerinin olumsuz etkilenmesi gibi pek çok istenmeyen sonuç ortaya çıkabilir. Bu doktora çalışmasında, deri florasına uyumlu, antibakteriyel aktivitede kullanılan, gümüş ve çinko bileşiklerinden faydalanılarak, ham örülmüş penye kumaşlar 3 farklı renkte reaktif boyanın kullanıldığı çektirme yöntemi ile 700C'de boyanmıştır. Boyama sürecinde, flotte oranı, tuz ve soda miktarı sabit tutulurken antibakteriyel aktivite için kullanılan kimyasalların türü ve miktarı değiştirilmiştir. Boyama işleminden sonra deterjansız yıkama yapılan kumaşlarda ışık, yıkama ve sürtme haslıkları, K/S renk verimi ve renk koordinatı ölçümleri yapılarak, çekim ve fikse yüzdeleri belirlenmiştir. Antibakteriyel kimyasallar, kullanılan kumaşın kütlesine göre %0,5 - %3 aralığında değişen miktarlarda kullanılarak E.coli, S.aureus ve toplam bakteri sayımlarında etkinlik belirlenmiştir. Yıkama şartlarının zorlanmasıyla on kez tekrarlı yıkanan kumaşlarda antibakteriyel aktivite ve haslık testleri tekrarlanmıştır. Normal ve zorlanmış yıkama şartlarının her ikisinde de yüksek renk verimi, haslık ve antibakteriyel aktivite sonuçları elde edilmiştir. Canlı kalan bakteriler için inaktivasyon kinetiği geliştirilerek azalma oranları belirlenmiştir. Gümüş nitrat bileşiklerine göre daha ucuz olan çinko oksit ve çinko borat bileşiklerinin kullanılmasıyla hemen hemen eşdeğer antibakteriyel aktivite sağlanmasının yanı sıra selülozik kumaşta haslık değerleri ve renk veriminin azalmadığı tespit edilmiştir. Bütün bu özelliklerinden dolayı çinko bileşiklerinin tekstil sektöründe kullanılması oldukça avantaj sağlayabilir.