Kentsel ve kırsal alanda yaşayan kırılgan yaşlılarda uyku kalitesi, ağrı, fiziksel uygunluk, denge ve yaşam kalitesinin karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Derya KILIÇMAN

Danışman: Selda Başar

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu çalışmada kentte ve kırsalda yaşayan kırılgan yaşlı bireylerde uyku kalitesi, ağrı, fiziksel uygunluk, denge ve yaşam kalitesini karşılaştırmayı amaçlandı. 53’ ü kırsal alanda yaşayan 53’ ü kentte yaşayan 65-85 yaş arası 106 birey ile çalışma tamamlandı. Çalışmaya katılan bireylerin uyku kalitesi Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi, uyku değerlendirmesi Epworth Uykululuk Ölçeği, yorgunluk Yorgunluk Şiddet Ölçeği, ağrı şiddeti değerlendirmesi Geriatrik Ağrı Ölçeği ve McGill Melzack Ağrı Ölçeği, fiziksel uygunluk düzeyi Senior Fitness Test Bataryası, denge Berg Denge Ölçeği, yaşam kalitesi ise WHOQOL-OLD ile değerlendirildi. Çalışmamızda uyku kalitesi gruplar arasında benzer iken (p>0,05), gündüz uykululuk halinin kentteki bireylerde daha yüksek seviyede olduğu belirlendi (p<0,05). Ağrı şiddetinde gruplar arasında farka rastlanmadı (p>0,05). Fiziksel uygunluk parametrelerinden olan sandalyede otur kalk testi ve 2 dk adım testinde kırsal alanda yaşayan bireylerin daha iyi sonuçlar aldığı bulundu (p<0,05). Ancak fiziksel uygunluk değerlendirmesinin diğer testlerinde ve denge skorlarında kentte veya kırsalda yaşıyor olmanın farklılık yaratmadığı tespit edildi (p>0,05). WHOQOL-OLD yaşam kalitesi ölçeği genel skoru, özerklik ve yakınlık parametreleri gruplar arası benzer olurken (p>0,05), duyusal işlevler, sosyal katılım, geçmiş-gelecek ve ölüm alt parametreleri yönünden farklılık olduğu görüldü (p<0,05). Bu bilgiler ışığında çalışmamızda kente ve kırsal alanda yaşıyor olmanın bireylerin uykululuk halleri, fiziksel uygunluğunun bazı parametreleri ve yaşam kalitesinin bazı yönleri olmak üzere kırsal alanda yaşayan kırılgan yaşlılar lehine farklılık oluşturduğu tespit edildi. Sonuç olarak kentteki kırılgan bireylerin fiziksel uygunluklarının ve yaşam kalitelerinin arttırılmasına yönelik girişimlerin yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler : Kent, kır, kırılganlık, fiziksel uygunluk