Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YUNUS KÜÇÜKÖNER
Danışman: Nejla Yürük
Özet:
Bu çalışmada diyalektik argümantasyon unsurlarının sistematik olarak kullanıldığı, kavramsal değişim modeli basamaklarının izlendiği ve öyküleştirilen kavramsal değişim metni geliştirilmiştir. Bu bağlamda, yapılan bu çalışmanın amacı geliştirilen metinlerin ortaokul öğrencilerinin kuvvet ve hareket konuları ile ilgili kavramsal anlamalarına etkisini incelemek ve geliştirilen öğretim materyallerine yönelik öğrenci görüşlerini belirlemektir. Ayrıca geliştirilen metinler, senaryo olarak kullanılarak animasyon haline getirilmiş ve etkililikleri belirlenmek amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcılarını, Bingöl il merkezinde 7. sınıfa devam eden toplam 210 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Nicel ve nitel yöntemleri birlikte ele alan bu karma yöntem çalışmasının nicel aşamasında öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desen tercih edilmiştir. Nitel aşamasında ise örnek olay incelemesi (durum çalışması) yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda kura yöntemiyle dört farklı grup oluşturulmuştur. Oluşturulan birinci grupta düz
vii
metinler (N=52), ikinci grupta kavramsal değişim metinleri (N=52), üçüncü grupta argümantasyon temelli kavramsal değişim metinleri (N=52) ve son grupta da animasyonlar (N=54) öğretim materyali olarak kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak kuvvet ve hareket kavram testi ve yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Kuvvet ve hareket kavram testi uygulamadan önce öntest olarak ve uygulamadan sonra da sontest olarak uygulanmıştır. Görüşme formları ise belirli kriterle bağlı olarak her gruptan seçilen toplam 36 öğrenciyle uygulamadan önce ön görüşme ve uygulamadan sonra son görüşme şeklinde uygulanmıştır. Elde edilen nicel veriler ANCOVA ve ilişkili örneklem t-testi kullanılarak analiz edilmiştir. Nitel veriler iki farklı ölçme aracıyla toplanmıştır. Kuvvet ve hareket konularını anlama görüşme formundan elde edilen nitel veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Metinlere yönelik görüş belirleme formundan elde edilen veriler ise betimsel analiz yapılarak çözümlenmiştir. ANCOVA testi sonuçlarına göre, farklı metin gruplarında bulunan öğrencilerin düzeltilmiş sontest ortalama puanları arasında anlamlı bir farkın olduğu tespit edilmiştir (F(3,205)= 15,972, p< ,05 η2=0,189) Bonferroni testi sonuçlarına göre bu fark düz metin okuyan öğrenciler ile kavramsal değişim metni okuyan öğrenciler (p= ,033; p< ,05) arasında, düz metin okuyan öğrenciler ile animasyon izleyen öğrenciler (p= 0,00; p< ,05) arasında, düz metin okuyan öğrenciler ile argümantasyon temelli kavramsal değişim metni okuyan öğrenciler (p= 0,00; p< ,05) arasında, kavramsal değişim metni okuyan öğrenciler ile argümantasyon temelli kavramsal metni okuyan öğrenciler (p= ,020; p< ,05) arasında, kavramsal değişim metni okuyan öğrenciler ile animasyon izleyen öğrenciler (p= ,015; p< ,05) arasındadır. Animasyon izleyen öğrenciler ile argümantasyon temelli kavramsal değişim metni okuyan öğrencilerin sontest puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark tespit edilememiştir. Elde edilen nitel veriler de nicel verileri destekler niteliktedir. Çalışma sonucunda, geliştirilen argümantasyon temelli kavramsal değişim metinlerinin ve animasyonların öğrencilerin kavramsal anlamaları üzerinde düz metinlere ve kavramsal değişim metinlerine göre daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin geliştirilen animasyonlar, argümantasyon temelli kavramsal değişim metinleri ve klasik kavramsal değişim metinleri hakkında oldukça olumlu fikir ve düşüncelere sahip oldukları tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kavramsal değişim, argümantasyon, hikâyeleştirilmiş metinler, alternatif kavram, kavram yanılgıları, animasyon, kavramsal değişim metinleri, kuvvet ve hareket