Rehberlik ve Araştırma Merkezinde Çalışan Öğretmenlerin Ağır ve Çoklu Yetersizliği Olan Bireylerin Eğitsel Değerlendirme ve Tanılama Süreçlerine İlişkin Görüşleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, ÖZEL EĞİTİM , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET YÜREKLİ

Danışman: Pınar Şafak

Özet:

Bu araştırma kapsamında ağır ve çoklu yetersizliği olan bireylerin, eğitsel değerlendirme ve tanılama süreçlerine ilişkin, RAM öğretmenlerinin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel bir çalışma olan bu araştırmada, durum çalışması türlerinden bütüncül tekli durum deseni kullanılmıştır. Araştırmaya Antalya ilinde bulunan 3 farklı RAM’da görev yapan, ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenen, 8 gönüllü öğretmen katılmıştır. Araştırmaya katılan katılımcılarla, yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir ve bu görüşmeler sonucunda elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Bu çalışmada mümkün olduğunca eğitsel değerlendirme ve tanılama süreci tüm açılardan ele alınmaya çalışılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda; ağır ve çoklu yetersizliği olan bireylerin tıbbi tanısı ile eğitsel tanısı arasında farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Ağır ve çoklu yetersizliği olan bireyler ile diğer özel gereksinimli bireylerin eğitsel değerlendirme ve tanılamaları arasında fark olmadığı belirlenmiştir. Ağır ve çoklu yetersizliği olan bireylerin değerlendirmelerinin yapıldığı değerlendirme ortamlarının, değerlendirmede kullanılan formal ve informal değerlendirme araçlarının, bu bireyler için uygun olmadığı ve bu bireylerin değerlendirmelerinin 30 dakika ile 1.5 saat arası sürdüğü belirlenmiştir. Değerlendirme sürecinde görev alan personelin, bu bireylerle ilgili bilgi ve becerilerinin yetersiz olduğu, bundan dolayı da bu bireyleri değerlendirmede zorlandıkları tespit edilmiştir. Eğitim ortamlarına yerleştirme süreçlerinde ağır ve çoklu yetersizliği olan bireylerin, performansa dayalı olarak değil, tanıya dayalı olarak eğitim ortamlarına yerleştirildikleri ve bu bireylerin, yararlanabileceği eğitim ortamlarının yetersiz olduğu belirlenmiştir. Ayrıca ağır ve çoklu

vi

yetersizliği olan bireylerin fiziksel yetersizliklerinden dolayı eğitim alamayacağı düşünüldüğünden, eğitim ortamlarının erişilebilir olmamasından ve eğitim ortamlarındaki olumsuz tutumlardan kaynaklı bu bireylere, evde eğitim veya evde bakım kararı alındığı belirlenmiştir. Ağır ve çoklu yetersizliği olan bireylerin, değerlendirmelerinin takım çalışması ile yapılması gerektiği ve bu takımda, bireyin ihtiyacına göre birçok disiplin alanın yer alması gerektiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Elde edilen bulgulara bakıldığında, ağır ve çoklu yetersizliği olan bireylerin eğitsel değerlendirme ve tanılama süreçlerinin bütün aşamalarında olumsuzluklar yaşandığı tespit edilmiştir ve bu olumsuzluklara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler : Ağır ve Çoklu Yetersizlik, RAM, Eğitsel Değerlendirme ve Tanılama, Ölçme, Değerlendirme, Otantik Değerlendirmeler