Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, TÜRKÇE VE SOSYAL BİLİMLER EĞİTİMİ ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Elif Gökdemir
Danışman: Mustafa Tatcı
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Geçmişten günümüze aktarılan değerlerin bugün ve yarın için anlamlı olması onların olması gerektiği gibi korunmasından ve geleceğe aktarılmasından geçer. İnsanoğlunun yaşayış, inanış ve düşünüş biçimleri de geçmişten geleceğe aktarılmaya devam etmektedir. Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi bu anlamda bilinçli okuryazarlığı, tarih şuurunu ve estetik ve sanatsal eğitimi, bir arada önceleyen bir alandır. Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi öğretmen ve öğrenci yetiştirme konusunda kültürel, toplumsal ve evrensel öneme sahiptir. Edebiyat, insan duygu ve düşüncelerinin estetik bir şekilde yansıtıldığı sözlü veya yazılı ürünlerin bütünü olarak tanımlanır. Estetik zevk ve sanatsal kaygı edebiyat için önemlidir. Yetiştirilen nesillerin bu kaygıyı taşımadan öğrendikleri bilgiler yaşama dönük ve faydalı olamayacaktır. Okuyan ve okuduklarını belli bir eleştiri süzgecinden geçirebilen, olaylara farklı açılardan yaklaşabilen, içinde yaşadığı toplumun değerlerine bağlı aynı zamanda evrensel insani değerleri kendinde barındıran bir nesil yetiştirmek Türk Dili ve Edebiyatı dersi amaçları içerisindedir. Bu çalışmanın Leyla İpekçi üzerinde yoğunlaşmasının sebebi, yazarımızın estetik sanat ve edebiyat eğitimi konularında önemli ve kayda değer fikirler ortaya koymuş olmasıdır. Yazılarında değindiği konular ve önemle üzerinde durduğu meseleler, gençlere, araştırmacılara ve edebiyatçılara farklı bir bakış açısı kazandıracak niteliktedir. Bu çalışmayla Leyla İpekçi’nin görüşleri doğrultusunda alanda yeni olabilecek daha doğrusu şimdiye kadar bir örneği görülmemiş bir roman üslubu/türü ve bu türün edebiyat eğitimine katkıları ile ilgili bilgiler elde edilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde çalışmanın problem durumu, amacı, önemi açıklanmış; hangi varsayım ve sınırlılıklara dayandığı açıklanmıştır. Ayrıca bu bölümde çalışmanın temel noktalarını oluşturan kavramların tanımları açıklanmıştır. Çalışmanın merkezini oluşturan temel kavramlar
vii
hakkında tanımlamalar yapılmıştır. İkinci bölümde çalışmanın kavramsal çerçevesini oluşturan Leyla İpekçi’nin hayatı, edebi kişiliği ve eserleri hakkında bilgilere yer verilmiştir. Üçüncü bölüm çalışmanın yöntem bölümüdür. Bu bölümde çalışmanın araştırma modeli, evren ve örneklemi, verilerin toplanması ve analizi açıklanmıştır. Dördüncü bölümde çalışma sonucunda ulaşılan bulgulara yer verilmiştir. Bulgularda estetik, sanat ve edebiyat eğitimi olarak iki ana başlıkta incelenen veriler uygun alt başlıklara ayrılarak ulaşılan veriler yorumlanmıştır. Yazarın tüm eserlerinde öne çıkmış düşünceleri, romanlarında ortak olan birbirini tamamlayan kavramlar belli bir sınıflandırma içerisinde incelenmiştir. Tevhid sanatı, tevhid romanı, romanlarındaki imgelerin dönüşümü, hâl dilinin romana yansıması, “sevgili” kavramından hareketle Leyla İpekçi’ye göre eğitsel ve sanatsal gerçekler açıklanmaya çalışılmıştır. Eğitime ve sanata dair önemli çıkarımları medeniyet algısı üzerinden irdelenmiştir. Beşinci bölümde sonuç başlığı altında İpekçi’nin edebiyat ve sanat görüşleri doğrultusunda edinilen sonuçlar sıralanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Leylâ İpekçi, Estetik Eğitimi, Sanat Eğitimi, Edebiyat Eğitimi, Tevhid Romanı ve Eğitim