Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayşe TÜRK
Danışman: Şengül Yaman Sözbir
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Araştırma meme kanseri tanılı kadınlarda travma sonrası gelişim ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacı ile tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak 141 kadınla yapılmıştır. Verilerin toplanmasında Tanıtıcı Bilgi Formu, Kanser Hastalarında Travma Sonrası Gelişim Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, İnanç Sistemleri Envanteri ve Sağlığın Kaybına Bağlı Gelişen Yasa Psikolojik Tepkiler Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-testi, tek yönlü anova analizi, lineer regresyon ve path analizi yapılmıştır. Kanser Hastalarında Travma Sonrası Gelişim Ölçeği puan ortalaması ile Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği toplam puan ortalaması (r:0,386, p:0,000), İnanç Sistemleri Envanteri ölçeği toplam puan ortalaması (r:0,336; p<0,001), Sağlığın Kaybına Bağlı Gelişen Yasa Psikolojik Tepkiler Ölçeği pazarlık (r:0,276; p<0,001), inanç/umut (r:0,440; p<0,001) ve kabullenme (r: 0,531; p<0,001) alt ölçekleri puan ortalaması arasında pozitif; inkar (r:-0,402; p<0,001), öfke (r:-0,250; p:0,003) ve depresyon (r:-0,441; p<0,001) alt ölçekleri puan ortalaması arasında negatif yönlü korelasyon bulunmaktadır. Hastalık evresi (β:0,162), arkadaştan alınan sosyal destek (β:0,173), özel insandan alınan sosyal destek (β:0,147), yasın pazarlık evresi (β:0,215), yasın depresyon evresi (β:-0,209) ve yasın kabullenme evresi (β:0,349) travma sonrası gelişimi yordamaktadır (Adj R2:0,448; p<0,001). Çalışma sonucunda; meme kanseri tanılı kadınlarda hastalık evresinin ileri olması, yasın pazarlık evresinde ya da kabullenme evresinde olmak ve arkadaştan alınan sosyal destek doğrudan; hastalık evresinin ileri olması yasın pazarlık evresinde olunmasını, özel insandan alınan sosyal destek ise yasın kabullenme evresinde olunmasını artırarak dolaylı yoldan travma sonrası gelişimi artırmaktadır. Yasın depresyon evresinde olmak hem doğrudan; hem de kabullenme evresinde olunmasını azaltarak dolaylı yoldan travma sonrası gelişimi azaltmaktadır.
Anahtar Kelimeler : İlişkili faktörler, Meme kanseri, Sosyal destek, Spiritüel-dini baş etme, Travma sonrası gelişim, Yasın evreleri