Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TONGUÇ UTKU YILMAZ
Danışman: AYDIN DALGIÇ
Özet:Eritropoietin (EPO) hipoksiye cevap olarak yapılan ve salınan sitoprotektif bir sitokindir. EPO reseptörleri böbrek de dahil olmakla beraber pek çok dokuda bulunur. EPO’nun koruyucu etkisi farklı iskemi reperfüzyon (I/R) hücre ve doku modelleriyle gösterilmistir. I/R hasarının önlenmesinde önsartlanma benzeri etki potasyum (K) kanal açıcılarla da saglanmaktadır. I/R hasarında hipoksi ile uyarılabilen faktör (HIF) aktive olmakta. EPO’nun sitoprotektif etkisi ile K kanalları arasındaki ortak noktalar olup bu çalısma I/R’de K kanal açıcı ve inhibitörleri ile EPO’nun kullanımının sonuçlarını göstermek amacıyla yapılmıstır. Normal ve hipoksik sartlarda EPO, K kanal açıcı diazoksit, K kanal inhibitörü glibenklamid ve 5-hidrokidekanoat etkisinde hücre kültüründe çogaltılan renal proksimal tübül hücre kültürüne uygulandı. EPO 1, 5, 10, 50 iu/ml dozlarda, glibenklamid 10, 100 μM, diazokside 10, 100 μM dozlarda, EPO ve Glibenklamid beraber gruplarda hücrelerin proliferasyonu MTT yöntemi ile, apoptozisi kaspaz-3 ile ve HIF mRNA ekspresyonları polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) ile incelendi. Sonuçlar tek yönlü ANOVA ile karsılastırıldı. Eritropoietin (20 iu/ml) uygulaması hücrelerde proliferatif etki yaparken, glibenklamid uygulanan hücrelerde hücre sayısı belirgin azalmıstır (p<0.001). EPO ile beraber glibenklamid uygulaması ise glibenklamid uygulamasının neden oldugu hücre sayısındaki azalmayı kısmen düzeltmistir. Hipoksi sırasında EPO uygulaması koruyucu etki yapmıstır. Diazoksit hipoksiye baglı hücre ölümünden koruyucudur (p<0.001). EPO’nun I/R’de koruyucu etkisinde K kanalları belirgin rol oynamaktadır. EPO uygulaması glibenklamidin olumsuz etkilerini önlemektedir. Bu nedenle özellikle renal transplantasyon hastalarında EPO kullanımı, K kanal inhibitörlerinin kullanılmaması etkin olabilir.