Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Öğrenci: MUSTAFA ULU
Danışman: NEŞE IŞIK TERTEMİZ
Özet:Eylem araştırması desenine göre modellenmiş bu çalışmada İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problemlerde yaptıkları hataların giderilmesine yönelik bir uygulama yapılması amaçlanmıştır. İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problemlerde yaptıkları hataların kaynağını belirlemek amacıyla klinik mülakat yönteminden, genelde ve her bir soruda yapılan hata kaynaklarının oranını (%) belirlemek amacıyla betimsel tarama modelinden ve belirlenen hata kaynaklarından hareketle geliştirilen programın etkiliğini test etmek amacıyla öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desenden faydalanılmıştır. Betimsel tarama modelinin çalışma grubunu küme örnekleme yöntemiyle seçilmiş Kütahya ili yedi farklı ilköğretim okulunun onüç şubesinde eğitim gören toplam 467 İlköğretim 5. sınıf öğrencisi, klinik mülakat yönteminin çalışma grubunu belirlenen hata temalarını yapan öğrenciler arasından seçilen 70 öğrenci oluşturmaktadır. Deneysel desenin çalışma grubunu ise 13 şube arasından seçilen bir deney ve kontrol grubu oluşturmaktadır. Veri toplama amacıyla araştırmacı tarafından geçerlilik ve güvenirlik çalışması yapılmış üç adet 12'şer sorudan oluşan Rutin Olmayan Problem Çözme Başarı Testi (ROPÇBT1, ROPÇBT2, ROPÇBT3) geliştirilmiştir. İlk olark ROPÇBT1, 467 ilköğretim 5. Sınıf öğrencisine uygulamış; her bir soru içerik analizi yapılarak hata temaları belirlenmiştir. 12 soruda 70 hata teması belirlenmiş olup öğrencilerle yapılan klinik mülakatlardan yararlanılarak, belirlenen 70 hata teması baskın hata kaynaklarına göre sınıflandırılmış, her bir hata kaynağının her bir soruda ve çalışmanın genelinde yapılma oranları (%) belirlenmiştir. Bundan sonraki aşamada hata kaynaklarından hareketle bir uygulama yapılmış ve yapılan uygulamanın etkiliği test edilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin en fazla anlama kaynaklı (%45.50) hata yaptıkları; anlama kaynaklı hataların en fazla yanlış anlama kaynaklı (%27.28) olduğu, yanlış anlama kaynaklı hataları ilgisiz işlem (%10.42) kaynaklı ve eksik anlama (%7.39) kaynaklı hataların takip ettiği görülmüştür. Anlama kaynaklı hataların haricinde yapılan hataların sırasıyla stratejinin yürütülmesi (%5.72), okuma (%3.77), işlemlerin yapılması (%2.62) ve strateji seçiminden (%2.36) kaynaklandığı belirlenmiştir. Hata kaynakları okuduğunu anlama (%49.26) ve problem çözme strateji (%10.70, 600) olmak üzere iki kategoride birleştirilmiştir. Bu kapsamda deney grubu öğrencilerine okuduğunu anlama stratejileri (22 saat) ve problem çözme stratejileri eğitimi (18 saat) verilirken, kontrol grubu öğrencilerine uygulamadaki program dahilinde okuduğunu anlama ve problem çözme eğitimi verilmiştir. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin rutin olmayan problem çözme başarıları eğitime başlanmadan (öntest,), okuduğunu anlama eğitimi sonrası (aratest) ve problem çözme eğitimi sonrası (sontest) ölçülmüş, elde edilen veriler kovaryans analizi (ANCOVA) kullanılarak analiz edilmiştir. Deneysel çalışma sonucunda; 1. Okuduğunu anlama stratejileri eğitimi alan deney grubuyla kontrol grubu arasında rutin olmayan problem çözme başarısı yönüyle deney grubu lehine anlamlı farklılık olduğu, 2. Okuduğunu anlama stratejileri eğitiminin rutin olmayan problem çözme başarısındaki toplam varyansın % 7.86'sını açıkladığı, hazırbulunuşluk faktörünün ise toplam varyansın % 87.80'ini açıkladığı, 3. Problem çözme stratejileri eğitimi alan deney grubuyla kontrol grubu arasında rutin olmayan problem çözme başarısı yönüyle deney grubu lehine anlamlı farklılık olduğu, 4. Problem çözme stratejileri eğitiminin rutin olmayan problem çözme başarısındaki toplam varyansın %11.74'ünü açıkladığı, hazırbulunuşluk faktörünün ise toplam varyansın % 52.28'ini açıkladığı, 5. Strateji eğitimi alan (okuduğunu anlama stratejileri+problem çözme stratejileri) deney grubuyla, kontrol grubu arasında rutin olmayan problem çözme başarısı yönüyle deney grubu lehine anlamlı farklılık olduğu, 6. Strateji eğitimi uygulamasının (okuduğunu anlama stratejileri+problem çözme stratejileri) rutin olmayan problem çözme başarısındaki değişimin %32.27'sini açıkladığı, hazırbulunuşluk faktörünün ise toplam varyansın %49.27'sini açıkladığı, 7. Sadece okuduğu anlama stratejileri veya sadece problem çözme stratejileri eğitiminin uygulanmasından ziyade okuduğunu anlama stratejileri ve problem çözme stratejileri eğitiminin beraber uygulanmasının başarıyı daha fazla artırdığı, 8. Hazırbulunuşluk faktörünün rutin olmayan problem çözme başarısının gelişiminde, strateji eğitimi programından daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.