Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: ŞEYDA ÖTE KARACA
Danışman: ÜLKÜ NESRİN DEMİRSOY
Özet:Bu çalışmada kronik kas iskelet sistemi ağrısı olan hastalarda konvansiyonel fizik tedaviye ek olarak uygulanan aerobik egzersizlerin ağrı, ağrı duyarlılığı ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesi üzerine etkilerini araştırmak, parasempatik tonus üzerindeki etkisini kalp hızı toparlanması (KHT) ile değerlendirmek ve parasempatik tonusun ağrı duyarlılığı üzerindeki etkisini incelemek amaçlandı. Kronik kas iskelet sistemi ağrısı olan 50 hasta konvansiyonel tedavi (Grup1) ve aerobik egzersiz (Grup2) olmak üzere iki gruba randomize edildi. Her iki grup 2 hafta süreyle konvansiyonel tedavi alırken, Grup 2 ye 30 dakikalık aerobik egzersiz eklendi. Çalışma başlangıcı ve bitiminde her iki grup VAS, 5 bölgeden (alın orta noktası, önkol volar yüz, başparmak tırnağı) basınç ağrı eşiği ölçümü ve toplamı (BAET), egzersiz tolerans testi ve SF-36 ile değerlendirildi. Egzersiz tolerans testinde test süresi, çift çarpım değeri (ÇÇD) kaydedildi. Parasempatik tonusu değerlendirmek için toparlanma fazının 1., 2. ve 3. dakikasındaki kalp hızları maksimum kalp hızından çıkartılarak; ilk 3 dakikaya ait KHT değerleri elde edildi. Grup 1 de 22, Grup 2 de 23 hasta çalışmayı tamamladı. Tedavi sonrası her iki grupta da VAS skorlarında belirgin azalma saptandı (p<0,001), ancak VAS daki değişim iki grup arasında farklı bulunmadı. Grup 2 de BAET anlamlı düzeyde yükselirken, Grup1 de değişim gözlenmedi. Egzersiz testi süresi ve ÇÇD her iki grupta da anlamlı düzeyde değişim gösterdi. Test süresindeki artış Grup2 de Grup1 e oranla daha belirgindi (p=0,0002). Her iki grupta da KHT tedavi sonrasında değişim göstermedi. SF-36 nın, fiziksel rol ve genel sağlık ile ilgili alt ölçeklerinde aerobik egzersiz grubunda, fiziksel fonksiyon ve vücut ağrısı alt ölçeklerinde ise her iki grupta anlamlı iyileşme saptandı. Mental sağlık alt ölçeğinde ise Grup1 de belirgin düzelme saptandı (p=0,028). Çalışmamızdan elde edilen sonuçlara göre kronik ağrılı hastalarda fizik tedaviye eklenen kısa süreli aerobik egzersiz, ağrı duyarlılığında azalma ve enduransta artışla birlikte fiziksel sağlıkla ilgili yaşam kalitesinde belirgin iyileşme sağlamıştır. Kısa süreli aerobik egzersizlerin parasempatik tonusta değişiklik oluşturmasa da, belirtilen yararlarından dolayı konvansiyonel fizik tedaviye eklenmesi önerilir.