Basınçlı ve Savak Tipi Akım Durumlarında Köprü Tabliyesi Altındaki Oyulmanın İncelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Onur Karakurt

Danışman: MÜSTEYDE BADUNA KOÇYİĞİT

Özet:

Taşkınlar sırasında akarsularda su seviyesinde ve debide ani ve önemli miktarda artışlar meydana gelmekte ve bu durumdan köprü ayakları etrafındaki oyulmalar ciddi şekilde etkilenerek köprülerin ağır hasar görmesine ve hatta yıkılmasına neden olabilmektedir. Çalışma kapsamında temiz su durumunda basınçlı ve savak tipi akıma maruz kalmış köprü tabliyesi altında meydana gelen oyulma çukuru şeklinin ve derinliğinin incelenmesi ve bu derinlikler üzerinde etkili olan parametrelerin araştırılması için laboratuvarda bir dizi deney yapılmıştır. Deneylerde oyulma çukuru derinliği üzerinde etkili olabilecek akım, taban malzemesi ve köprüye ait geometrik parametreler dikkate alınmıştır. Bu parametreler arasında yaklaşım akım derinliği, debi, kiriş yüksekliği, sediment tane çapı, köprü tabliyesi ile kiriş konumu olup bunların oyulma çukuru derinliği üzerindeki etkileri basınçlı ve savak tipi akım durumları için ayrı ayrı incelenmiştir. Ölçüm verileri kullanılarak regresyon analizi yardımıyla basınçlı ve savak tipi akım durumları için maksimum oyulma çukuru derinliğinin tahmininde kullanılabilecek iki adet ampirik bağıntı elde edilmiştir. İnce taban malzemesi, tabliyenin tabana olan mesafesinin ve aynı debi değerinde yaklaşım akım derinliğinin küçülmesi etkenlerinin maksimum oyulma çukuru derinliğini artırdığı gözlemlenmiştir. Ayrıca aynı yaklaşım akım derinliğinde basınçlı ve savak tipi akımların maksimum oyulma çukuru derinliği üzerinde etkisi incelenmiş ve basınçlı akım koşullarında oyulma çukuru deriliğinde ciddi artışlar olduğu gözlemlenmiştir.