KOLON KANSERİ TANILI HASTALARDA KEMOTERAPİ SÜRECİNDE FİZYOTERAPİ EV PROGRAMININ, KEMOTERAPİ TOKSİSİTESİ, KAS KUVVETİ, DUYU, DENGE VE ENDURANS ÜZERİNE ETKİSİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON ANA BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FATMA BÜŞRA BENGÜBOZ

Danışman: İlke Keser

Özet:

Bu çalışmanın amacı ilk defa kemoterapi uygulanan kolon kanseri tanılı hastalarda, 12 hafta

süresince evde uygulanan fizyoterapi programının toksisite, kas kuvveti ve enduransı, denge ve duyu

üzerine etkisini incelenmesidir. Çalışmaya Gazi Üniversitesi Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölümü’ne

başvurarak kolon kanseri tanısı almış ve adjuvan kemoterapi (FOLFOX, XELOX) uygulanmasına

karar verilen 14 hasta dahil edildi. Hastalar randomize olarak müdahale (n:7) ve kontrol (n:7) olarak

ayrıldı. Kontrol grubundaki hastalara kemoterapi dönemine yönelik bilgilendirme yapıldı. Müdahale

grubuna buna ek olarak egzersiz ve yürüyüş, denge ve duyu eğitimi verildi. Hastalar her hafta düzenli

olarak fizyoterapist tarafından telefonla aranarak takip edildi. Hastalar ilk kemoterapi küründe ve 12.

haftadaki değerlendirildi. Hastaların kas kuvveti ve enduransı, hafif dokunma- derin basınç ve iki

nokta ayrımı duyuları ve denge değerlendirmeleri sırası ile manuel kas testi, 30sn kalk otur testi,

Semmes Weinstein Monoflaman testi (SMWT) ve esteziometre, tek ayak üzerinde durma testleri ile

değerlendirildi. Her kürde kemoterapiye bağlı semptomları, toksisiteyi ve kan değerleri sırasıyla,

“Memorial Semptom Değerlendirme Ölçeği”(MSDÖ), “NCI-Olumsuz Olaylar için Ortak

Terminoloji Kriterleri (CTCAE) Version 5.0” ve rutin takip için alınan kan analizleri kaydedildi.

Müdahale ve kontrol gruplarında sırasıyla ortanca yaş değerleri 59 (45-66)yıl; 63 (55-74)yıl, idi.

MSDÖ değerinde grup, zaman, grupların zamana göre kontrol grubundaki artış anlamlı olarak tespit

edildi. Tedavi sonrasında diyare, bulantı, ağız kuruluğu, artralji ve yorgunluk müdahale grubunda

azalırken kontrol grubunda arttı. Ayrıca kontrol grubunda bilateral İliopsoas ve Quadriseps kaslarının

kuvvetindeki azalma ve müdahale grubunda bilateral İliopsoas kas kuvvetindeki artışın anlamlı

olduğu bulundu. 30 sn otur kalk ve tek ayak üzerinde durma testinde kontrol grubundaki azalmanın

anlamlı olduğu belirlendi. SMWT ve esteziometre değerleri kontrol grubunda el ve ayaklarda

belirlenen bölgelerde eşik değerleri artarak, duyu kaybı anlamlı olarak tespit edildi. Platelet

değerlerinde azalma zaman ve grup-zaman değişkenine göre anlamlı olarak tespit edildi (p<0,05).

Sonuç: Sınırlı verilere göre adjuvan kemoterapi döneminin ilk 12 haftasında uygulanan fizyoterapi

ev programının toksisiteye bağlı kemoterapi yan etkilerini azaltmada, kas kuvveti ve endurası, denge

ve duyu kaybını önleme üzerine olumlu etkiler oluşturabileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler : Kolon Kanseri, Trombositopeni, Nötropeni, Anemi, Egzersiz