SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARI HAKKINDA GÖRÜŞLERİ VE UYGULAMA ÖRNEKLERİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, TÜRKÇE VE SOSYAL BİLİMLER EĞİTİMİ ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Bahriye Develioğlu

Danışman: Ufuk Karakuş

Özet:

Eğitim ve öğretim faaliyetlerinin hedeflerini belirlemek, içeriğin düzenlenmesini sağlamak ve çıkan sonuçların değerlendirilmesinde temel olarak kullanılan süreç ölçme ve değerlendirme işlemleridir. Bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde kullandıkları ölçme ve değerlendirme araçlarına ilişkin görüşlerini ortaya koymak ve uygulama örneklerini bu doğrultuda incelemektir. Araştırma tarama modeline uygun olarak tasarlanmış nitel bir çalışmadır. Tarama modelinde geçmişte veya halen var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımı olarak tanımlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara’nın Pursaklar ilçesinde görev yapmakta olan 20 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme formu ve 20 sosyal bilgiler öğretmeninden alınan 2019-2020 eğitim öğretim yılına ait sınav kağıtları kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular betimsel analiz yöntemi ve doküman incelemesi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına bakıldığında sosyal bilgiler öğretmenleri tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme araçlarını olumlu bulmakla birlikte ağırlıklı olarak klasik ölçme ve değerlendirme araçlarını kullanma eğiliminde oldukları görülmüştür. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin daha çok klasik ölçme ve değerlendirme araçlarını tercih etmelerinin sebepleri ise; hazırlama, uygulama ve objektif değerlendirmede kolaylık sağlamasıdır. Tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme araçlarının tercih edilmeme sebepleri ise; sosyal bilgiler eğitimi için ayrılan haftalık ders saatinin yetersiz olması, sınıf mevcutlarının kalabalık olması ve öğretmelerin bu ölçme araçlarına aşina olmamasından kaynaklanmaktadır. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin bu ölçme araçlarını kullanırken karşılaştıkları sorunlara dair düşünceleri ise zamanın yetersiz olması, sınıfların

v

kalabalık olması ve bu araçların öğrenci seviyesinin üstünde olmasından kaynaklanmaktadır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin uygulama örneklerinde de klasik ölçme ve değerlendirme araçlarının yoğunlukla kullanıldığı görülmüştür. Öğretmenlerin uygulama örneklerinde görülen tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme araçları ise dilsiz haritalar ve kavram haritaları olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler : Sosyal bilgiler, ölçme değerlendirme, tamamlayıcı ölçme ve değerlendirme araçları