El Yapımı Patlayıcılara Müdahalede Sanal Gerçeklik İle Kazaların Önlenmesine Yönelik Bir Uygulama


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mustafa GÜNEŞ

Danışman: HAKAN DİLİPAK

Özet:

Son 25-30 yılda terör örgütleri eylem türlerinde değişiklikler yaparak, eylemlerinde ağırlıklı olarak mayın, el yapımı patlayıcılar (EYP) kullanmışlardır. Bu tip saldırıların icrasının nispeten kolay olması, dost unsurlar tarafından patlayıcıların bulunmasının zor olması ve bu eylemlerin önemli ölçüde kayıplara neden olması nedeniyle, günümüzde mayın ve el yapımı patlayıcıların bulunması ve etkisiz hale getirilmesi konuları oldukça önem kazanmıştır. Bu çalışma içerisinde mayın ve EYP ile mücadele eden unsurların eğitimlerine katkı sağlamak amacıyla bilgisayar destekli ciddi oyun uygulaması ve sanal gerçeklik uygulaması olmak üzere iki farklı uygulama hazırlanmıştır. Birinci uygulamada dedektör operatörlerinin eğitimi dikkate alınmış, bilgisayar üzerinden mayın dedektörü kullanarak arazide patlayıcı madde araması yapmaları istenmiştir. İkinci uygulamada göreve çıkan tüm personel dikkate alınmış ve araziye yerleştirilmiş patlayıcı maddelerin emarelerini gözle tespit etmeleri istenmiştir. İkinci uygulamada sanal gerçeklik teknolojilerinden faydalanılmıştır. Her iki uygulamanın öncesinde yapılan hazırlıklar (modelleme, animasyon, vb.) Unity oyun motoru içerisine aktarıldıktan sonra, oyuncu kontrollerinin belirlenmesi, modellerin düzenlenmesi, kullanıcı ara yüzünün hazırlanması, görsel ve ses efektlerinin eklenmesi, bileşenler arası ilişkilerin kodlanması gibi işlemler Unity oyun motoru içerisinde gerçekleştirilmiştir. Ayrıca belirlenen ihtiyaca göre farklı görev türleri ve sahneler hazırlanmıştır. Birinci uygulamada kullanıcıdan, dedektörle aramanın nasıl yapılacağı, detektörden gelen sinyale nasıl müdahale edeceğini göstermesi istenmektedir. İkinci uygulamada Oculus Rift marka sanal gerçeklik gözlüğü kullanılarak, göreve çıkan tüm personelin emare araması yapması istenmektedir. Bu uygulamada personelden araziye yerleştirilen patlayıcı madde ve emareleri herhangi bir şekilde temas etmeden gözle tespit etmeleri istenmektedir. Bu ve benzer çalışmaların devam ettirilmesi özellikle zor koşullarda çalışan personel ile savunma sektöründe görev yapan personelin eğitimine olumlu şekilde katkı sağlayacağı değerlendirmektedir. Personelin eğitimleri ve harcanan maliyet düşünüldüğünde benzer uygulamaların maliyet etkin çözümler olduğu değerlendirilmektedir