Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Özgül BAYGIN
Özet:
Çocuk dis hekimliğinde kaygı, korku ya da davranıs bozuklukları nedeniyle dis tedavileri gerçeklestirilemediğinde sedasyon uygulamalarına ihtiyaç duyulmakta ancak bazı olgularda ilaç uygulamasına rağmen istenilen düzeyde sedasyon elde edilememektedir. Bu arastırmada Nitröz Oksit/Oksijen (N2O/O2) sedasyonu altında dis tedavisi planlanan çocuklarda farklı ajanlarla yapılan oral premedikasyonun etkinliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıstır. Çalısma; Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurul izni ve bilgilendirilmis ebeveyn onayı alındıktan sonra 5-8 yas arası, ASA I-II grubu, mental ve motor geriliği bulunmayan, en az iki seans dis tedavisine ihtiyacı olan, daha önce sedasyon veya genel anestezi uygulanmamıs, dis tedavisine uyum göstermeyen (Frankl Davranıs Skalası≥3) çocuklar arasından randomize seçilen 60 çocuk üzerinde gerçeklestirilmistir. Randomize olarak 4 esit gruba ayrılan olgulara, gruplara uygun olarak; islemden 1 saat önce oral 1 mg/kg hidroksizin hidroklorür süspansiyon (Atarax) (grup I, n=15), 15 dakika önce oral 0,7 mg/kg midazolam HCl (Dormicum) (grup II, n=15), 15 dakika önce oral 3 mg/kg ketamin hidroklorür (Ketalar)+0.25 mg/kg midazolam HCl (Dormicum) (grup III, n=15) verilmistir. Tedavi srasında pulse oksimetre cihazı (TuffSAT, Datex-Ohmeda) ile periferik oksijen satürasyonu (SpO2), kalp atım hızı (KAH) ve bispektral indeks monitörü (BĐS® XP, Aspect) ile BĐS değerleri monitorize edilmistir. Premedikasyon ardından tüm gruplara nazal maske ile % 40 N2O/ % 60 O2 uygulanmıstır. Kontrol grubunda (grup IV, n=15) oral premedikasyon uygulanmamıstır. Çocukların sedasyon derinliği Ramsay Sedasyon Skalası (RSS) ve Houpth Sedasyon Skalası (HSS) ile değerlendirilerek veriler 5 dakika aralıklarla kaydedilmistir. Herhangi bir ölçüm zamanında RSS’nin (2, 3, 4, 5) olması ve tedavinin basarıyla gerçeklestirilmesi basarılı sedasyon, RSS’nin (1, 2) olması ve tedavinin güçlükle gerçeklestirilmesi orta derecede basarılı sedasyon ve RSS’nin (1) olması ve tedavinin gerçeklestirilememesi basarısız sedasyon olarak değerlendirilmistir. Đslem bitiminde olguların kaygı, sedasyon düzeyleri, derlenme süreleri ile ebeveylerinin ve olguların tedaviden memnuniyetleri kaydedilmistir. Çalısma bulgularımız değerlendirildiğinde tüm gruplarda ciddi bir komplikasyon ile karsılasılmadan dis tedavisi islemleri basarıyla 103 tamamlanmıstır. Sedasyon basarısı; basarılı/ orta derecede basarılı/ basarısız olmak üzere aynı sıra ile grup I’de % 13,3/ 53,3/ 33,3, grup II’de % 54/ 20/ 26, grup III’te % 33,3/ 33,3/ 33,3, grup IV’te % 6,7/ 60/ 33,3 olarak saptanmıstır. BĐS değerleri açısından BĐS sensörü takıldığı anda, N2O/O2 grubunundaki olguların uyanık, en derin uyuyan grubun ise ketamin hidroklorür+midazolam HCl grubu olduğu saptanmıstır. Bispektral indeks ile RSS skorları arasındaki korelasyon değerlendirildiğinde, sonuçların % 65 oranında örtüstüğü saptanmıs dis hekimliği sedasyon uygulamalarında BĐS kullanımının, sedasyon güvenliği sınırlarını arttırdığı bulgulanmıstır. Houpth sedasyon skalası ve RSS sonuçları değerlendirildiğinde, en etkili ilacın 0,7 mg/kg midazolam HCl olduğu saptanmıstır. Dis tedavileri planlanan çocuklarda N2O/O2 sedasyonu öncesi oral premedikasyon amacıyla 0,7 mg/kg dozunda uygulanan midazolam HCl’nin, 3 mg/kg ketamin hidroklorür+0,25 mg/kg midazolam HCl ve 1 mg/kg hidroksizin hidroklorüre göre daha etkin sedasyon sağladığı kanısına varılmıstır.