Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: AYKUT SÜREYYA DUYGUVAR
Danışman: SERPİL EROL
Özet:Lojistik faaliyetlerin etkili ve verimli olarak yürütülmesini sağlayan lojistik merkezler tedarikçi ve üreticilerin küresel pazarlara girebilmelerini kolaylaştırmıştır. Küresel pazarda yer alan firmalar kalite, hızlı reaksiyon ve yenilikçilik gibi yeni meydan okumalar ile yüzleşmek zorunda kalmışlardır. Bu yeni meydan okumalar lojistik ağda stratejik yer seçimi kararlarının sürdürülebilirlik bakışıyla yeniden değerlendirilmesini zorunlu kılmaktadır. Bu açıdan, literatüre bakıldığında lojistik ağların tasarımında ve lojistik merkezlerin yer seçiminde halen maliyet odaklı yaklaşımların söz konusu olduğu görülmektedir. Literatüre bakıldığında da sürdürülebilirlik bakışıyla yapılan çalışmaların yeterli olmadığı; üstelik ekonomik, çevresel ve sosyal boyutu dikkate alan konulara uygulayıcıların ve politika üreticilerinin şüpheci yaklaştıkları görülmektedir. Literatürdeki bu boşluk teorik bir çerçevenin oluşturulmasına ve üçlü sacayağına (ekonomik, çevresel ve sosyal) sahip sürdürülebilir yer seçimi modelinin geliştirilmesine ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir. Sürdürülebilirliğin bir ya da iki boyutunu dikkate alan yeşil lojistik veya tersine lojistik model uygulamaları bu anlamda yetersiz kalmaktadır. Sürdürülebilir lojistik merkezlerin yer seçimi problemlerinde sürdürülebilirliğin üç boyutunu ve ilgili göstergeleri dikkate alan teorik bir çerçeve ve model oluşturulması uygulayıcılar ve araştırmacılar açısından gereklidir. Bu çalışmada, literatür taramasına ve vaka çalışmalarındaki bulgulara dayanarak, Sürdürülebilir Üs Yeri Seçimi problemi için karışık tam sayılı doğrusal programlama modeli önerilmiştir. Literatürdeki matematik modeller incelenmiş, lojistik merkezlerin özellikleri araştırılmış ve sürdürülebilirliğin bileşenleri çalışmaya dahil edilmiştir. Önerilen modelde, hava kirliliği, nüfus, işsizlik oranı, taşıma modları gibi sürdürülebilirlik parametreleri dikkate alınmış ve bu sayede ekonomik, çevresel ve sosyal etkiler eşzamanlı olarak çözüme dahil edilmiştir. Modelin verimliliğini görebilmek ve sunduğu çözümü değerlendirebilmek için Türkiye ölçeğinde çeşitli senaryolara dayanan sayısal testler yapılmıştır. Bir şehrin ve hatta bir bölgenin sürdürülebilir büyümesinin sağlanması açısından önemi büyük olan lojistik merkezlerin yer seçiminde Sürdürülebilir Üs Yeri Seçimi modelinin karar vericiler için önemli bir karar destek aracı olabileceğinin altı çizilmiştir.