ANTİEPİLEPTİK KULLANAN ÇOCUKLARDA PLAZMA HOMOSİSTEİN, ASİMETRİK DİMETİL ARJİNİN (ADMA) VE SERUM NİTRİK OKSİT (NO) DÜZEYLERİ


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hamdi Cihan EMEKSİZ

Danışman: AYŞE SERDAROĞLU

Özet:

Aterosklerotik kalp hastalıklarına bağlı mortalite ve morbidite günümüzde tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de önde gelen sağlık sorunlarındandır. Bu hastalıkların temelinde yatan aterosklerozun klinik belirtileri eriskin dönemde ortaya çıksa da, öncül temelleri henüz çocukluk yas döneminde atılmaktadır. Erken dönemde risk faktörlerinin belirlenmesi ve önlenmesi gelecekte ateroskleroza bağlı gelisebilecek komplikasyonları azaltmada maksimum faydayı sağlayacaktır. Son zamanlarda yapılan çalısmalarda çocuklarda uzun süreli antiepileptik kullanımının erken ateroskleroz gelisimine yol açabileceğinden sıkça bahsedilmektedir. Ateroskleroz riskini değerlendirmede homosistein, ADMA ve NO gibi birtakım laboratuvar belirteçleri giderek daha fazla oranda klinik pratiğe girmektedir. Bu çalısmada homosistein ile beraber ilk kez ADMA ve NO düzeyleri çocukluk yas grubunda antiepileptik ilaç alan hastalarda erken baslangıçlı ateroskleroz riskini değerlendirmek amacıyla çalısılmıstır. Bu çalısmada, yas aralığı 7 ila 16 yas arasında olan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Çocuk Nörolojisi Bilim Dalında epilepsi tanısı ile takip edilen ve en az bir yıl ve üzerinde valproik asit tedavisi alan 26 hasta ve okskarbazepin tedavisi alan 27 hasta ile kontrol grubu olarak genel pediatri polikliniğinde takip edilen 24 sağlıklı çocukta yapılmıstır. Çalısmaya katılan çocukların fizik muayeneleri yapılmıs, kan örnekleri alınmıs; homosistein, ADMA ve NO düzeyleri ölçülmüstür. Bu çalısmada, VPA ve OXC alan hasta grupları; homosistein, ADMA ve NO düzeyleri açısından, kontrol grubu ile istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermemistir. Fakat olguların ilaç kullanım süresi ile tHcy düzeyi arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir iliski tesbit edilmistir. OXC ve VPA gruplarının aksine kontrol grubunda hiçbir olguda tHcy düzeyi hiperhomosistinemi için esik değer kabul edilen 13,1 μM/L’nin üzerinde ölçülmemistir. Ateroskleroz kaskadını tetikleyen bağımsız risk faktörü olan homosistein antiepileptik kullanım süresi uzadıkça buna paralel olarak hastalarda daha yüksek değerlerde ölçülmüstür. Bu son iki bulgu antiepileptik kullanan çocuklarda artmıs ateroskleroz riskini destekler niteliktedir. Özetle; uzun süreli antiepileptik ilaç alan çocuk hastalarda artmıs ateroskleroz riskine yönelik plazma homosistein düzeyleri belirli aralıklarla ölçülmelidir. Hasta grupları kontrol grubu ile karsılastırıldığında ADMA ve NO düzeyleri açısından anlamlı bir fark göstermeseler de bu hastaların uzun dönem takiplerinde belki de hiperhomosistineminin tetiklediği, beklenen ADMA artısı ve NO düsüklüğü tespit edilebilecektir. Bu nedenle bu konunun açıklığa kavusturulması için genis kapsamlı prospektif çalısmalar yapılmalıdır.