Yeniden işlevlendirilen endüstri mirası yapılarında heyecan ve memnuniyet faktörleri: Cibali Tütün ve Sigara Fabrikası örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ELİF KILIÇ

Danışman: PINAR DİNÇ KALAYCI

Özet:

Gelişen ve ilerleyen teknolojiyle beraber zamanla özgün işlevini kaybederek kullanılamayan endüstri mirası yapıları yeniden işlevlendirilerek tekrar kent yaşamına kazandırılmaktadır. Çalışmada, tütün ve sigara fabrikasının eğitim kurumuna dönüştürülerek yeniden kullanıldığı Cibali Tütün ve Sigara Fabrikası örneği seçilmiştir. Bu doğrultuda öncelikle algı, algısal süreç, tarihi mekân, yeniden işlevlendirme, endüstri mirası kavramları incelenmiştir. Bu kavramlar üzerinden ise fabrikanın geçmiş kullanımı, restorasyon süreci ve üniversitenin mevcut mekânsal organizasyonu üzerinden tespitler yapılarak “işlev, strüktür, malzeme, cephe, makineler” bileşenleri üzerinden tarihsel ve kültürel sürdürülebilirliğin sağlanma derecesine göre “tarihi, tarihi niteliği sınırlı olan ve tarihe öykünen” başlıklarında 6 adet mekân belirlenmiştir. Alan çalışması kapsamında ise tarihsel mekânların heyecan ve memnuniyet yaratması bağlamında kullanıcı algıları değerlendirilmiştir. Buna göre mekânın heyecan yaratmasının; ‘mekânın nitelikleri, geçmiş deneyimler ve kişinin anlık durumu’ üzerinden; kullanım memnuniyetinin ise ‘kullanım konforu, görsel zenginlik ve teknik konfor’ üzerinden değerlendirildiği 6 adet soru, üniversitedeki mimarlık öğrencileri ve mimarlık bölümü dışındaki diğer öğrencilere yöneltilmiştir. Yapılan görüşmelerden alınan cevaplarda; mekânın tarihi, sınırlı tarihi ve tarihe öykünen olması durumlarında oluşan heyecan ve memnuniyet değerlendirme farklılıkları ve olası nedenleri ile mimar ve mimar olmayan öğrencilerin verdiği cevaplardaki değerlendirme farklılıkları ve benzerlikleri saptanmıştır. Genel izlenimler ve yorumlar çerçevesinde tarihi yapıların yeniden işlevlendirilmesine yönelik öneriler geliştirilmiştir. Çalışmanın, yeniden kullanıma adapte edilecek endüstri mirası yapılarındaki mekânlarda tarihsel ve kültürel sürdürebilirliği sağlamak adına yapılması gerekenler için yol gösterici bir çalışma olması hedeflenmiştir