Sanal Gerçeklik Araçları İle Mekân Üretiminin Yeniden Okunması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Selin ÖZGÜN

Danışman: ARZU ÖZEN YAVUZ

Özet:

Mekân, çok katmanlı ve dinamik bir kavramdır, salt fiziksel ögelerle tanımlanamaz. Bu çalışmada mekân kavramı çözümlenerek yapı, ilişki ve anlatı katmanları incelenmiştir. Bu çözümleme sonucunda günümüz mekân üretiminde ve mekânsal deneyiminde salt görsel odaklı olmayan bir mimarlığa ulaşabilmek için bu çalışmada sanallık kavramına ve mimarlıkta yansıması olan siber mekân kavramına yer verilmiştir. Çalışmada, siber mekân kavramının ve potansiyellerinin keşfedilmesine yönelik olarak mimarlık ile kesişiminde konumlanan sanatın mekânı, düşünsel ve sanal ortamıyla ilk siber mekân üretim süreçleri olarak değerlendirilmiştir ve “modernizm öncesi sanatın mekânı”, “Rönesans’tan sonra modernizmle beraber mekânsallaşan sanat”, “beyaz küp kavramı” ve “postmodernizm sonrası mekân sanatı” olarak tarihsel bir süreçte araştırılmıştır. Sanatın mekân ile ilişkisi araştırılırken, modernizmin mantık ve hayal gücü eksenlerinde konumlanan avangardlarına da yer verilmesi, sanat üretiminde sanal ve fiziksel olanın katkısının vurgulanması için gerekli görülmüştür. Mekân, sanat üretiminde ya da sanatın konumlandırılmasında kullanılan bir elemanken, başlı başına sanat eserinin kendisi ya da tek başına sorgulanan bir kavram olma yolunda ilerlemiştir. 21. yüzyıl teknolojileri ile sınırların bulanıklaştığı, fiziksel sürekliliğin kaybedilmediği bir ara yüz yaratarak potansiyelinin zirvesine ulaşan ve adeta bir estetik laboratuvarı haline gelen siber mekân kavramı, mekânın yapı, ilişki ve anlatı katmanlarıyla yeni bir dil oluşturarak maddesellik, geometri, çevrilebilirlik ve hareket niteliklerini değiştirmiştir. Araştırmanın hedefi, fiziksel mekândan, sanallıktan üretilen sanat ve bilimin öncülü olduğu teknolojinin etkileşimiyle var olan siber mekâna kadar uzanan süreçteki ara bağlantıları keşfetmek ve bu ara bağlantıların katkıları sonucunda günümüzde mekân kavramının değişen nitelikleri ve potansiyellerini analiz etmektir