TÜRKİYE’DE TURİZM SEKTÖRÜNDE ÇEVRE ETİKETİ KRİTERLERİNİN BELİRLENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Serkan ATAY

Danışman: Beril Akın

Özet:

Ülkemizde ciddi gelir getiren ve dış ticarette önemli paya sahip olan sektörlerin başında gelen turizm sektörü, görünen ya da bilenen yüzünün aksine arka bahçesinde birçok çevresel sorunu barındırmaktadır. Çevresel yönü ile ele alındığında özellikle turistik konaklama tesislerinin çevreye verdikleri zararlar ulusal mevzuatlar ile kontrol altına alınmaya çalışılmasına rağmen ortaya çıkardıkları çevresel olumsuzlukların birçoğu kontrol altına alınamamaktadır. Bu noktada turistik konaklama tesisleri için ulusal mevzuatın zorunlu kılmadığı ancak çevreye olan etkilerini daha da azaltacak ya da belirli noktalarda yok edecek sistemler geliştirilmiştir. Turistik konaklama tesisleri özelinde zorunluluğu olmayan gönüllülük ve teşvik etme esasına dayalı çevre etiket sistemleri oluşturulmuştur. Bu kapsamda çevre etiket sistemleri; temiz üretim, sürdürülebilir tüketim ve üretim, yeşil satın alım gibi önemli çevresel konuları içerisinde barındırmaktadır. Büyüyen ve yakın zamanda odak noktası haline geleceğini düşündüğümüz sürdürülebilir çevre hedeflerini kapsayan sistemlerin Ülkemizde de daha fazla yer alması gerekliliği su götürmez bir gerçek olarak önümüzde durmaktadır. Bu tez çalışmasında turistik konaklama tesisleri özelinde örnek teşkil edecek su yönetiminden atık yönetimine, çevre yönetim sistemlerinden enerji yönetimine kadar birçok çevreyi ilgilendiren konuyu kapsayan çevre etiketi kriterleri oluşturulmuştur. Kriterler oluşturulurken 2 temel kaynaktan yararlanılmıştır. Bu kaynakların ilki turistik konaklama tesisleri özelinde yapılan bilimsel tabanlı Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi çalışmalarıdır. Bir diğer kaynak ise çevre etiketi konusunda öncü, çevresel eylemler konusunda ileri seviyeyi temsil eden ve 25 yılı aşkın tecrübeleri ile Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya devletlerine ait çevre etiket sistemlerinin turistik konaklama tesisleri ile ilgili olan kriterlerdir. Turistik konaklama tesisleri için örnek çevre etiketi kriterleri oluşturulurken bilimsel tabanlı çalışmalar, küresel ölçekte gerçekleşen girişimlerin yanı sıra ülkemizin yerel durumu da göz önüne alınmıştır. 

Anahtar Kelimeler : Çevre etiketi (eko-etiket), çevre kirliliği, uluslararası çevre etiketi uygulamaları, turizm sektörü