Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İlhan Dorukhan ÇOKER
Danışman: Fatma Gökçe Apaydın
Özet:
Fenamifos (FNP) ülkemiz ve dünya genelinde sıklıkla kullanılan organoforsfatlı bir tarım ilacıdır. Tarım alanlarında elma, portakal gibi birtakım ürünlerin ilaçlanmasında kullanılmaktadır. Naringenin (NAR), portakal, limon, bergamot ve domates gibi turunçgillerde bolca bulunan, antioksidan bir bileşiktir. Bu tez çalışmasında, sıçan akciğer dokusunda fenamifosun sebep olduğu toksikolojik etki üzerine naringeninin koruyucu etkisi araştırılmıştır. Bu tez çalışmasında kullanılan deney hayvanları 4 eşit gruba ayrılmıştır. Bunlar; kontrol grubu, fenamifos (0,76 mg/kg/gün) uygulanan grup, naringenin uygulanan grup (50 mg/kg/gün) ve fenamifos (0,76 mg/kg/gün) + naringenin (50 mg/kg/gün) uygulanan gruptur. Kimyasal maddeler deney hayvanlarına günde bir defa olacak şekilde oral gavaj yoluyla 28 gün boyunca uygulanmıştır. Deney hayvanlarına uygulama sonunda sıçan akciğer dokularındaki malondialdehit (MDA) seviyeleri ve antioksidan enzim aktiviteleri (SOD, CAT, GPx ve GST) spektrofotometrik metotlarla belirlendi. MDA seviyeleri ve antioksidan enzim (süperoksit dismutaz, katalaz, glutatyon peroksidaz, glutatyon S-transferaz) aktiviteleri belirlendiğinde kontrol grubuyla naringenin uygulanan gruptaki akciğer dokuları arasında belirleyici bir fark gözlenmemiştir. 4. hafta sonunda kontrol ile fenamifos uygulanan gruplar karşılaştırıldığında SOD, CAT, GPx ve GST enzim aktivitelerinde düşüş gözlenirken MDA seviyelerinde yükselme belirlenmiştir. Fenamifos ve naringenin birlikte uygulandığı grupta ise araştırılan parametrelerde iyileşme gözlenmiştir. Fenamifos uygulanan grupların akciğer dokularında amfizematöz değişiklikler, mononükleer hücre infiltrasyonu, alveolar septada kalınlaşma, hemoraji ve alveolar dejenerasyonlar tespit edilmiştir. Fenamifos ve naringenin birlikte uygulandığı ratların akciğer dokularında daha az histopatolojik değişimler gözlenmiştir.
Anahtar Kelimeler : Fenamifos, naringenin, akciğer, oksidatif stres, histopatoloji