ALT EKSTREMİTEDE TURNİKE UYGULANAN ORTOPEDİ HASTALARINDA İSKEMİ-REPERFÜZYON HASARI SONUCU OLUSAN OKSİDATİF DNA HASARININ ARASTIRILMASI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Selen POLAT

Danışman: BENSU KARAHALİL

Özet:

Serbest oksijen radikallerinin ve lipid peroksidasyonun birçok hastalığın patojenezinde rol oynamaktadır. Serbest radikalleri de içeren endojen ya da ekzojen kaynaklı Reaktif Oksijen Türleri (ROT) oksidatif DNA hasarına neden olmaktadır. Turnike uygulanarak yapılan ortopedi ameliyatlarında turnikenin çözülmesiyle fazla miktarda ROT’lerinin olusumu söz konusudur. Çalısmamıza alt ekstremitede turnike uygulanan ortopedi hastalarından yas ortalaması 41.48±13.83 olan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalında meniskopati tanısı konulmus ve artroskopi ameliyatı geçiren 33 hasta (14 kadın, 19 erkek ) dahil edildi. Tüm hastaların operasyon öncesi, iskemi sonrası (turnike uygulamasından sonra) ve reperfüzyon sonrası (turnikenin çözülmesinden sonra) kanları alındı. Đskemi sonrası ve reperfüzyon sonrası alınan kanlardan elde edilen periferal kan lenfositlerinde, comet görüntülü analiz tekniği kullanılarak belirlenen kuyruk yoğunluğu (Tail Intensity=TI) operasyon öncesi belirlenen kuyruk yoğunluğu ile (tampon, Endo III ve FPG kullanılarak) kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmedi (7.71±2.042; 8.11±2.131 ve 8.27±1.57 bazal DNA, p>0.05). Endo III ve FPG enzimleri kullanılarak yapılan analizlerde de benzer sekilde anlamlı bir fark gözlenmedi (pirimidin hasarı için 8.66±2.575; 8.5±1.99 ve 8.98±2.19, pürin hasarı için 8.41±2.948; 9.06±2.61 ve 9.29±3. p>0.05). Ayrıca sigara alıskanlığının oksidatif hasar üzerine olan etkisi de gözönüne alınarak sigara içmeyen ve içenler arasında yine operasyon öncesi, iskemi sonrası ve reperfüzyon sonrasında ayrı ayrı karsılastırıldığında istatistiksel olarak bir anlamlılık bulunmamıstır (p>0.05). Hastaların yas ve cinsiyeti ile DNA hasarı arasında korelasyon olup-olmadığı analiz edildiğinde yas ve cinsiyetin bazal DNA hasarına etkisinin olup olmadığı gözlenmistir. (r² = 0.054, r = -232, P=0.20. Spearman Korelasyon Testi) Bu çalısmadan elde edilen sonuçlar, turnike uygulanarak alt ekstremite operasyonu geçiren hastalarda olusan iskemi-reperfüzyonun oksidatif DNA hasarına neden olmadığı gösterilmistir. Đskemireperfüzyonun neden olduğu DNA hasarının mekanizmasının açıklığa kavusturulabilmesi için daha kapsamlı çalısmaların yapılması gerekmektedir.