Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Enerji Sistemleri Mühendisliği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gözde Demirsoy
Danışman: Adnan Sözen
Özet:
Başlangıçta çevresel sorunlar ve endişeler neticesinde bir çözüm olarak ortaya çıkan sürdürülebilir
kalkınma, sonrasında çevre ile birlikte sosyal ve ekonomik gelişimi odak noktasına koyarak ülke
politikalarına yön vermiştir. Toplumsal, finansal ve ekolojik sürdürülebilirlik arasında bir denge
kuran sürdürülebilir kalkınma ile çevre, kıt olan doğal kaynakların yüksek verimlilikle
değerlendirilmesi, dünyayı daha az kirleten ve dünyaya daha az sera gazı yayan enerji kaynaklarının
ve teknolojilerinin kullanılması suretiyle korunurken; sosyo-ekonomik gelişme ise enerjinin
güvenilir ve sürdürülebilir olarak temin edilmesiyle sağlanmaktadır. Bu minvalde enerji, stratejik bir
unsur ve gösterge olarak sürdürülebilir kalkınmanın merkezinde yer almaktadır. Çevre ekseninde de
anahtar bir role sahip olan enerjiye duyulan ihtiyaç, ekonomik büyüme ile refah düzeyi, nüfus,
sanayileşme ve kentleşmedeki artışa paralel olarak artmış ve bu durum da özellikle Türkiye gibi
enerjide dışa bağımlı ve gelişmekte olan ülkelerde, sürdürülebilirliğin sağlanması noktasında, enerji
tasarrufu ile enerji verimliliğini sanayi, bina, ulaştırma, elektrik gibi sektörlerde zaruri hale
getirmiştir. Türkiye’deki toplam sera gazının yaklaşık dokuzda birinin bina kaynaklı olduğu, enerji
tüketiminin yaklaşık dörtte birinin binalarda gerçekleştiği ve yaklaşık 2,25 milyar TL değerinde de
bina enerji tasarruf potansiyelinin bulunduğu göz önüne alındığında binalar, üzerinde durulması
gereken hususların başında gelmektedir. Bu çalışmada, bina enerji verimliliği kapsamında
Türkiye’deki Enerji Kimlik Belgesi (EKB) uygulamasının konut enerji verimliliğine olan etkisi
sürdürülebilirlik ekseninde illerin enerji ve çevre performanslarının belirlenmesi suretiyle
araştırılmıştır. Bu maksatla, 81 ilin ilgili enerji ve çevre göstergeleri üzerinden 2015-2017 dönemi
için dört model oluşturulmuştur. Söz konusu modeller, EKB sınıflandırma etkinliği, EKB kullanım
etkinliği, sera gazı etkinliği 1 ve sera gazı etkinliği 2’dir. Çalışmada statik ve dinamik analiz için
Veri Zarflama Analizi, Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi ile Süper Etkinlik modelinden
yararlanılmış ve EMS ile DEAP programları kullanılmıştır. Analizde model bazında etkin ve etkin
olmayan iller ile bölgeler belirlenmiş, iller etkinliklerine göre sıralanmış, etkin olmayan illerin etkin
olabilmesi için referans alması gereken iller ve hedef değerleri ortaya konmuştur. Bununla birlikte
81 il ve Türkiye’nin Malmquist verimlilik endeksi skorları hesaplanmıştır. Çalışma neticesinde elde
edilen sonuçlar, mikro ve makro ölçekte değerlendirilerek Enerji Kimlik Belgesi uygulamasının
konut enerji verimliliğinde etkinliğinin artırılması için önerilerde bulunulmuştur.