Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Öğrenci: FERİDE ERCAN
Danışman: SATI DEMİR
Özet:Tanımlayıcı tipteki bu araştırma, hemodiyaliz uygulanan hastaların umutsuzluk ve yaşam kalitesi düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Ankara il merkezinde bulunan bir üniversite, iki devlet ve bir özel diyaliz merkezinde hemodiyaliz tedavisi alan 320 hasta oluşturmuştur. Çalışmanın yapıldığı kurumlardan yazılı izin, üniversitenin etik komisyonundan onay ve hastalardan yazılı bilgilendirilmiş onam alınmıştır. Veriler Hasta Bilgi Formu, Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ) , EQ-5D Genel Yaşam Kalitesi Ölçeği ve EQ-5D VAS ile Ocak-Nisan 2016 tarihleri arasında toplanmıştır. Hastaların %51,9 u kadın olup, yaş ortalaması 57,06±15,46 (min=19,0; max=88,0), ortalama hastalık süresi 9,66±7,54 yıl (min=0,10; max=50,0), ortalama tedavi süresi 6,55±5,64 yıl (min=0,10; max=42,0) dır. Hastalardan %95,3 ünün sosyal destek aldığı ve %3,4 ünün hemodiyalize ilişkin eğitim aldığı saptanmıştır. Hastaların ölçek puan ortalamaları BUÖ için 9,63±5,56 (min=0,0; max=20,0), EQ-5D Index için 0,57±0,32 (min=-0,35; max=1,00) ve EQ-5D VAS için 57,0±22,20 (min=0,0; max=100,0) dir. Boşanmış/dul, okur-yazar ve başka kronik hastalığı olan; ihtiyaç duyduğunda destek alamayan ve hemodiyalize ilişkin eğitim almayanların BUÖ puan ortalaması daha yüksektir. Kadın, boşanmış/dul, okur-yazar, başka bir kronik hastalığı olan hastaların EQ-5D VAS puan ortalaması daha düşüktür. Yaş, çocuk sayısı, tedavi süresi ile BUÖ puanları arasında pozitif ve EQ5D VAS puanları arasında negatif bir ilişki bulunmuştur. BUÖ puanları ile EQ-5D VAS puanları arasında negatif bir ilişki bulunmuştur. Boşanmış/dul, okur-yazar ve başka kronik hastalığı olan; sosyal desteği olmayan ve hemodiyalize ilişkin eğitim almayan hastalar daha çok umutsuzluk yaşamaktadırlar. Kadın, boşanmış/dul, okur-yazar, başka kronik hastalığı olan hastaların genel sağlık düzeyleri daha düşüktür. Yaş, çocuk sayısı ve tedavi süresi arttıkça umutsuzluk düzeyi artmakta ve genel sağlık düzeyi düşmektedir. Umutsuzluk düzeyinin artması genel sağlık düzeyini de olumsuz etkilemektedir. Umutsuzluk ve genel sağlık yönünden yaşam kalitesini etkileyen bu özelliklerin tedavi ekibi tarafından dikkate alınması, erken dönemde müdahale edilmesi ve hastaların psikososyal yaklaşımlarla desteklenmesi önerilmektedir.