Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TUĞBA ÖNDER
Danışman: BERNA GÖKER
Özet:Giriş ve Amaç: Malnütrisyon, normal dışı gıda alımı veya artmış katabolik yıkıma bağlı olarak vücut kompozisyonunda bozulma olması ve buna ikincil fiziksel ve mental fonksiyonların gerilemesi, organ fonksiyonlarının bozulması ve immun yetersizlik gelişmesi sonucunda morbidite ve mortalitenin arttığı durum olarak tanımlanabilir. Malnutrisyon prevelansı ileri yaşlarda artmakta ve kronik hastalıklara yüksek oranda eşlik etmektedir.Bu sebeplerle önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Hızlandırılmış yaşlanma sürecinin neden olduğu yetersiz beslenme riskini azaltmak ,yaşlılarda iyi yaşam kalitesini korumak ve mortaliteyi azaltmak için yaygın olan ve kötü klinik sonuçlara sebep olan malnütrisyonun erken dönemde saptanması ve tedavisinin planlanması çok büyük önem arz etmektedir. Malnutrisyonun önlenmesinde ve tedavisinde kullanılan yöntemlerden biri olan enteral destek ürünleri 1970'lerden bu yana klinik uygulamada kullanılmaktadır. Çalışmanın amacı Eylül 2016–Şubat 2019 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Geriatri Bölümünde enteral beslenme desteği başlanan hastaların klinik özellikleri, laboratuvar parametreleri, sosyodemografik özellikleri, hastanemiz geriatri bölümünde rutin olarak yapılan kapsamlı geriatrik değerlendirme testleri ve enteral nutrisyonel destek sürelerinin hastaların sağ kalımı üzerine olan etkisini irdelemektir. 11 Materyal Metod: Retrospektif kesitsel tanımlayıcı bir çalışma olarak planlanan bu çalışmaya Eylül2016 - Şubat 2019 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Geriatri Bölümünde enteral nutrisyonel destek başlanan hastalar dahil edildi. Her hastanın enteral beslenme desteği başlandığı zamanda mevcut klinik özellikleri, laboratuvar parametreleri , mevcut hastalıkları, kullandıkları ilaç sayıları, demografik özellikleri, hastanemiz geriatri bölümünde ayaktan veya yatarak takip edilen hastalara rutin olarak yapılan kapsamlı geriatrik testleri ( günlük yaşam aktiviteleri, kognitif duygudurum ve beslenme durum değerlendirme testleri) elde edildi. Hastaların beslenme desteği kullanma süreleri , yaşamını yitiren hastaların beslenme desteği başlanmasından itibaren ölüme kadar geçen süreleri, yaşayan hastaların ise survi süreleri kayıt edildi. Enteral nutrisyon desteğinin ve diğer parametrelerin hastaların sağ kalım sürelerine etkisi ve mortaliteyle ilişkisi incelendi. Bulgular: Toplam 339 hasta değerlendirmeye alındı. Hastaların 128 ’i (% 37,8 ) erkek, 211 ’i (% 62,2 ) kadındı. Yaş ortalamaları 80,3 ± 7,0 idi. 321 ( %94,7) hastaya ONS verilmiş, 18 (%5,3) hastaya ise PEG ile beslenme yapılmıştı. Çalışmaya dahil edilen 339 hastanın 116’sının ( %34,2) vefat ettiği, 223 ‘inin (%65,8) ise halen yaşamını sürdürdüğü tespit edildi. PEG ile beslenenlerde ortanca yaşam süresi 12 ay±2,9(6,2-17,7) olarak bulundu. Eşlik eden en sık görülen iki hastalık ise hipertansiyon(% 81,1 ) ve akciğer hastalıkları (%39,2) idi. Hastaların MNA-SF ortanca değeri 8,0 (1-14) idi. Minimum 1 puan,maximum 14 puan alan hasta vardı. MNA-SF değerlerinden yüksek puan alan hastaların bir kısmına da değişen yaşam şartları sebebiyle yakın zamanda malnutrisyon riski olabileceği göz önünde bulundurularak EN başlandığı görüldü. İstatistiksel analizler sonucunda, cinsiyet , yaş, beslenme desteğinin türü(ONS-PEG), LDH , EGYA ve enteral beslenmenin sağ kalım üzerine etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Erkeklerin ölüm riski kadınlara göre 2.4 kat daha fazla, 12 85 yaş üzerindeki kişilerin ölüm riski 65-74 yaş arasına göre 5.5 kat daha fazla, 75-84 yaş üzerindeki kişilerin ölüm riski 65-74 yaş arasına göre 2.96 kat daha fazla bulundu. LDH 1 U/L arttıkça ölüm riskinin 1.01 kat arttığı, EGYA puanı 1 birim azaldıkça ölüm riskinin 1.28 kat arttığı görüldü.Enteral beslenme süresinin 1 ay azalması ile 5. Ayda ölüm riski 1.215 kat ve 10. Ayda ölüm riski 1.171 kat artmaktadır. Çalışmamızda PEG ile beslenen hastaların sağ kalım süresi, ONS ile beslenenlere göre istatistiksel açıdan anlamlı olarak düşük bulundu. PEG ile beslenenlerde ortanca yaşam süresi 12 ay±2,9(6,2-17,7) olarak tespit edildi. Sonuç: Çalışmamızda, enteral beslenme desteği alan geriatrik hastaların sağ kalımına etki eden faktörler incelendi. PEG ile beslenen hastaların sağ kalım süresi, ONS ile beslenenlere göre istatistiksel açıdan anlamlı olarak düşük tespit edildi. Tüm hastalarda ve ONS ile beslenen grupta cinsiyet, yaş, LDH, EGYA ve enteral beslenmenin sağ kalım üzerine etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Erkek cinsiyette olmak, ileri yaş, LDH yüksekliği, EGYA puanının düşük olması sağ kalım üzerine negatif yönde etkili bulundu. Enteral beslenmenin ise sağ kalım üzerine olumlu yönde etki ettiği, fakat bu etkinin zaman ilerledikçe azaldığı görüldü. Sağ kalım üzerine istatiksel olarak anlamlı çıkan verilerin sağ kalımı öngörmede prognostik faktör olarak kullanılabileceğini, fakat daha ayrıntılı ve geniş kapsamlı çalışmalara ihtiyaç olduğunu düşünmekteyiz.