Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: HACER ULU
Danışman: MUSTAFA ULUSOY
Özet:Türkçe dersinde Ağ Araştırması'na dayalı öğretimin okuduğunu anlama becerisine, okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık ile bilgi düzeylerine etkisini ve öğrenme ürünlerinin değerlendirme ölçütlerine uygunluğunu belirlemek amacıyla yapılan bu araştırma eylem araştırması deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2015-2016 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde Afyonkarahisar'a bağlı bir ilçe ilkokulundaki 24 dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. 55 ders saati süren araştırmada öğrenciler grup, eşli ve bireysel olmak üzere üç Ağ Araştırması'na dayalı öğretim uygulamasına katılmıştır. Araştırmada kişisel bilgi formu, okuduğunu anlama testi, okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık envanteri, Ağ Araştırması ürünlerini değerlendirme rubriği, bilgi düzeyi testleri, öğretim sürecini değerlendirmek amacıyla ders kayıt videoları, öğrencilerin ve öğretmenlerin görüşlerini belirlemek amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme formları ile öğrenci günlükleri kullanılmıştır. Okuduğunu anlama testi, okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık envanteri ve bilgi düzeyi testleri çalışmada öntest ve sontest olarak uygulanırken Ağ Araştırması öğrenme ürünleri ilişkili olduğu uygulamanın sonunda ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Araştırmada nicel verilerin analizi IBM SPSS 16.0 paket programı yardımıyla çözümlenmiştir. Nicel verilerin analizinde betimsel istatistiklere yer verilmiş ve ilişkili örneklemler için t testi kullanılmıştır. Nitel veriler ise betimsel analiz yapılarak çözümlenmiştir. Araştırmanın nicel verilerinden elde edilen bulgulara göre öğrencilerin okuduğunu anlama, bilgi düzeyi ve okuma stratejileri üstbilişsel farkındalıkları problem çözme stratejisi ve okuma stratejilerini destekleme düzeylerinde önteste göre sontest puanlarında anlamlı artışın olduğu tespit edilmiştir. Genel okuma stratejisi düzeyinde ise öntest-sontest ortalama puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı fakat sontest ortalama puanlarında artış olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. İkinci ve üçüncü uygulama sonunda hazırlanan öğrenme ürünlerinin birinci uygulamadakilere göre sunum ve planlama, organizasyon, bilimsel doğruluk, imla, kaynaklar, içerik geçerliği ve özgünlük açısından daha yüksek ortalamaya sahip olduğu tespit edilmiştir. Süreç boyunca öğrencilerin e-okuma-anlama stratejilerine başvurdukları fakat her zaman kullanmadıkları gözlenmiştir. E-okuma-anlama stratejilerini kullanan öğrencilerin uygulamalarda daha başarılı oldukları ve zamanı verimli kullandıkları gözlenmiştir. Araştırmanın nitel verilerinin analizinde ise öğrenciler okuma amacı belirleme, göz gezdirme, farklı renkle yazılmış yazılara dikkat etme, özetleme, not alma, tekrar okuma, tablo, resim ve şekillerden yararlanma gibi e-okuma-anlama stratejilerini kullandıklarını belirtirlerken kitaptan ve ekran okuma arasındaki farklara yönelik sayfalara erişim, bilgiye ulaşma, ilgili diğer sayfalara yönlendirme, konu dışında içeriğin (reklam, haber vb.) olması, yazı tipi, okumanın doğrusal olup-olmaması, çok katmanlılık ve göz sağlığı açısından farklılık olduğunu ifade etmiştir. Öğretim aracında takip edilen adımlara ilişkin olarak rehberlik sağlama, öğrenmeyi kolaylaştırma ve zamanı verimli kullanmaya olumlu katkısı olduğu yönünde görüş belirtmişlerdir. Ağ Araştırması'na dayalı öğretimin materyal kullanımı, etkinlik yapma, bilgiye ulaşma ve öğretmen-öğrenci rolleri açısından farklı ders işleme sürecinin olduğunu belirtirlerken bilgisayarla ilgili klavye, araç çubuğu, fare, Microsoft Word ve PowerPoint programını kullanmaya dönük beceriler edindiklerini ifade etmişlerdir. Ayrıca öğrencilerin sitelere ulaşma, uygulama yapma ve iş birliği konusunda bazı güçlükler yaşadıkları ortaya çıkmıştır fakat zamanla bu sorunları aştıkları gözlenmiştir. Ulaşılan bu bulgular günümüz araştırmacı, eğitimci ve uygulamacılara Ağ Araştırması'na dayalı öğretimin e-okuma-anlama becerilerini geliştirme noktasında teknolojinin günümüz öğrenme ortamlarında kullanılmasına ilişkin birtakım öneriler ileri sürmektedir.