Cumhuriyet Dönemi Modern Mimarlık Pratiklerinin Antakya'da Konut Üzerinden Okunması (1950-1970)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ayşegül SAKA

Danışman: Sare Sahil

Özet:

İnsanoğlu varoluşundan bu yana barınma ihtiyacı içerisindedir. Mağaralardan, çadırlara, az katlı konutlardan, çok katlı konutlara kadar konut sürekli değişim ve dönüşüm içerisinde olmuştur. Kentsel mekânda baskın mimarlık ürünü olan konut üzerindeki değişim; toplumun sosyal, ekonomik, kültürel ve politik yapısındaki değişiminin somut ifadesidir. Bu çalışmanın yürütüldüğü yer olan Antakya, Hatay ilinin merkez ilçesidir. Hatay M.Ö 3.yüzyıldan itibaren birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Hatay’da halen farklı dinamiklerdeki insanlar bir arada yaşamaktadır. Hatay, dört yüz iki yıl süren Osmanlı İmparatorluğu Dönemi’nin ardından, yirmi yıl Fransız Manda Yönetimi tarafından yönetilmiştir. 1938 yılında Hatay Devleti kurulmuş, 1939 yılında Hatay Devleti Türkiye Cumhuriyeti’ne katılmıştır. Antakya kentindeki zengin sosyokültürel yapı, bölgede özgün konut stokunu üretmiştir. Literatürde Antakya’da Osmanlı ve Fransız Mandası dönemlerine ait konut yapıları üzerine yapılmış birçok çalışma bulunmasına rağmen; Hatay’ın Türkiye Cumhuriyeti’ne katılımından sonraki süreçte Antakya’da üretilen konut yapıları üzerine yapılmış çalışmalar yetersiz sayıdadır. Cumhuriyet Dönemi Mimarlığının koruma kapsamı dışında kalmasından dolayı özellikle erken dönem konut örnekleri hızla yok olmaktadır. Cumhuriyet Dönemi modern konut yapılarının korumak, belgeleyip geleceğe aktarmak; toplumsal bellek ve kentin bu dönemdeki sosyokültürel, ekonomik özelliklerini ortaya koymak açısından önemlidir. Antakya’da 1950-1970 yılları arasında üretilen, Cumhuriyet Dönemi modern mimarlık pratiklerini yansıtan konut yapılarının tespit edilerek, Türkiye mimarlık literatüründe yerlerinin ortaya koyulması bu çalışmanın temel amacıdır.

 Anahtar Kelimeler : Konut, apartman, Antakya, Cumhuriyet Dönemi modern mimarlık