Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fatma Gül Özküçük
Danışman: Uğur Ünal
Özet:Tarih boyunca, bir çok milletin bir biriyle mücadele sebebi ve alanı olan Makedonya, bu mücadeleler sonucu muhtelif devletlerin yönetimine geçmiş bir coğrafya olması hasebiyle büyük önem arz etmektedir. Bu sebeple, sayısız göçlere ve savaşlara sahne olması; ayrıca çeşitli etnik unsurların bu bölge üzerinde hak iddia etmesi, ortaya değişik Makedonya tanımlarının çıkmasına sebep olmuştur. Siyasi sınırlarının yanında, etnik ve dini yapısı da karışık olan bu coğrafya, gerek siyasi gerekse etnik olarak yamalı bohçayı andırır tarzdadır. Makedonya'daki bu siyasi ve etnik durum, milliyetçilik akımının etkisi ile daha da karmaşık bir hal almıştır. Makedonya'daki etnik unsurların her biri, 18. Yüzyılda başlayan milliyetçilik akımının etkisine kapılarak, mezkur bölgeyi kendi topraklarına katmak için büyük bir mücadeleye girişmişlerdir. Bu mücadele, tarihte Makedonya Sorunu olarak addedilmiştir. Makedonya'da hak iddiasında bulunan ulusların her biri, Makedonya'da komiteler kurarak Osmanlı Devleti egemenliğine karşı olduklarını ortaya koymakla kalmamış fiili mücadeleye geçmişlerdir. Komitelerin bu fiiliyatı çeşitli silahlarla ve acımasızca yapmaya başlaması, Makedonya bölgesindeki karışıklığı daha da arttırmıştır. Özellikle de bu çalışmanın özünü teşkil eden Bulgar komite ve çetelerinin faaliyetleri, diğerlerine nazaran Osmanlı Devleti'ni, daha zor duruma düşürmüştür. Çalışmanın kapsamı, I. Meşrutiyet döneminde Bulgar komite ve çete faaliyetleri olarak belirlenmiştir. Berlin Antlaşması'yla başlayan bu süreçte Bulgaristan, Büyük Bulgaristan hayalini gerçekleştirmek için önce Şarkî Rumeli Vilayeti'ni ilhak etmiş, sonra da Makedonya'yı topraklarına dâhil etmek için faaliyetlerini yoğunlaştırmıştır. Bu durum, çete faaliyetleri sebebiyle, yapılması öngörülen ıslahatların da uygulanmasını zorlaştırmıştır. Zaten Bulgarların amacı, ıslahın gerçekleşmesi değil asayişin daha da bozulmasını temin ederek Bölgede can güvenliği yok; Osmanlı Devleti gerekenleri yapmıyor telkini ile Avrupa'nın bölgeye müdahalesini sağlamaktı. Osmanlı Devleti, Makedonya'daki çete faaliyetlerine karşı sıkı önlemler almıştır. Ancak bölgede Bulgar çetelerinin terör eylemleri ve Avrupa'nın bitmek bilmeyen müdahaleleri ile Osmanlı Devleti'nin maddi anlamdaki yetersizlikleri, alınan tüm tedbirlerin sonuçsuz kalmasına neden olmuştur.