Bazı fosfazenlerin antimikrobiyal, antioksidan aktiviteleri ve DNA etkileşimleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Berivan TÖRE

Danışman: Leyla Açık

Özet:

Bu çalışma kapsamında sentetik olarak ilk defa üretilmiş olan spirosiklotrifosfazen bileşiklerinin antioksidan aktivitesinin tayini için bileşiklerin DPPH serbest radikalini süpürücü etkisi incelenmiştir. Bileşiklerin çeşitli patojen mikroorganizmalar üzerindeki antimikrobiyal aktivitesinin tespiti için mikrodilüsyon yöntemi kullanılmıştır. Bu yöntem ile mayaların Minimal fungisidal konsantrasyon (MFK), minimal inhibitör konsantrasyon (MİK) değerleri tayin edilmiştir. Bakterilerin ise minimal bakterisidal konsantrasyon (MBK) ve minimal inhibitör konsantrasyon değerleri tespit edilmiştir. Bileşiklerin plazmit DNA ile olan etkileşimleri agaroz jel elektroforez yöntemi ile incelenmiştir. Ayrıca BamHI ve HindIII enzimleri kullanılarak bileşiklerin, DNA üzerindeki bazı bölgelere bağlanma durumunu değerlendirilmiştir. DPPH metodu ile antioksidan aktivitesi tayini sonuçlarına göre en düşük IC50 değerleri farklı konsantrasyonlar için 83,97±13,71 μM aralığındadır. Bileşiklerin belirtilen konsantrasyonlarda (5000-1000 μM) antioksidan aktivite miktarının çoktan aza doğru 1a, 2a ve 3a şeklinde olduğu tespit edilmiştir. 3a bileşiğinin antioksidan aktivitesinin diğer bileşiklere göre çok daha az olduğu görülmektedir. Bileşiklerin MİK ve MBK değerlerinin 2500-625 μM arasında değiştiği saptanmıştır. Bileşiklerin MFK değerleri de 2500-625 μM aralığında bulunurken, mayalarda MİK değerleri 625-312.5 μM aralığında olduğu tespit edilmiştir. Bileşiklerin maya türlerine karşı antimikrobiyal etkisinin bakterilere oranla daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bileşiklerin plazmid DNA’ya bağlandığı tespit edilmiştir. DNA enzim kesimi yöntemiyle belirlenen kesim bölgelerinde maddelerin DNA’ya bağlanmadığı belirlenmiştir. Bileşiklerin DNA ile etkileşimleri, bileşiklerin potansiyel antikanser madde olabileceği ihtimalini akla getirmekte olup ilerleyen çalışmalarda antikanser özelliğinin araştırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler :  Fosfazen, DNA etkileşimi, antioksidan aktivite, antimikrobiyal aktivite