YERELİN İÇERİSİNDEKİ EVRENSELİ ARAMAK: ‘ELESTİREL BÖLGESELCİLİK' İN ÖNE ÇIKAN KAVRAMLARI ARACILIGIYLA HAN TÜMERTEKİN'İN B2 ve SM EVLERİNE BİR BAKIS…


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hilal AYCI

Danışman: ESİN BOYACIOĞLU

Özet:

Bu tez ‘Elestirel Bölgeselcilik' yaklasımını tartısarak, öne çıkan kavramlar aracılıgıyla, Han Tümertekin'in Büyükhüsun Köyü 'nde (Çanakkale/Türkiye) tasarladıgı B2 ve SM Evlerini incelemeyi amaçlar. Özünde dünyanın aynılasmasına karsı politik bir tepki olarak ortaya çıkan ‘Elestirel Bölgeselcilik', moderni red etmeden, onun potansiyelini kabul eden, ama global kosulların dayattıgı üretim ve tüketim pratiklerine baskaldırı potansiyeli olan bir mimarlık önermektedir. ‘Elestirel Bölgeselcilik' Frampton, Lefaivre-Tzonis gibi teorisyenler tarafından ortaya konmus, çok katmanlı bir tutum olarak tanımlanabilir. Tezde, ‘Elestirel Bölgeselcilik' in analitik incelemesi, 1980'lerde Alexander Tzonis-Liane Lefaivre ve Kenneth Frampton tarafından atılan temel üzerine, yaklasımın geçirdigi dönüsümü ve aldıgı elestirileri de kapsayarak tartısmayı günümüze kadar getirmeyi amaçlar. ‘Elestirel Bölgeselcilik' in evrensel-yerel arasında durdugu arakesitte bu çalısma için; deneyimsellik, yer-baglam, tektonik-siirsel ve yabancılastırma/yadırgatma gibi direnç noktaları öne çıkmaktadır. Öne çıkan bu direnç noktaları aracılıgıyla, Han Tümertekin'in verneküler mimarlıgın agırlıkta oldugu küçük bir yerlesim olan, Büyükhüsun Köyü'nde tasarladıgı B2 ve SM Evleri okunmustur. Bu okuma ile, B2 ve SM Ev'lerinin, yer ve baglama duyarlı, mimarlıgın yalnızca görsel algıya degil, aynı zamanda insanın diger duyularına da hitap eden, strüktürün siirsel sergilenmesi olarak da ifade edilebilecek tektonik ifadeyi kullanan, alısıldık olanı alısılmadık bir sekilde yorumlayarak sasırtan ve aynı zamanda yeni olanı arayarak estetik algıları açmayı saglayan, bir anlamda yabancılastırma/yadırgatma yöntemini kullanan yapılar oldugu görülmüstür. B2 ve SM Ev'leri, yerin verilerinden yola çıkarak, temelinde insanda var olan ortak gerçeklik–hafıza vb. gibi duyular aracılıgıyla, yerel'i evrensel bir noktaya tasımıs yapılardır.