Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Esra Karakuş Tayşi
Danışman: MURAT ÖZBAY
Özet:Bu araştırmada, öğrenme stilleri dikkate alınarak yapılan dinleme çalışmalarının ortaokul öğrencilerinin dinleme becerilerini geliştirmeye ve dinlemeye yönelik tutumlarına etkisini tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırmada, ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Pilot ve asıl uygulama olmak üzere iki basamakta gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubunu 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Yenimahalle ilçesi Onuncu Yıl İlköğretim Okulunda öğrenim görmekte olan yedinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Bu okulda bulunan yedinci sınıf şubelerinin sınıf mevcutları, cinsiyet sayıları, Türkçe ve Sosyal Bilgiler ders notları birbirine denk olanlarına dinlediğini anlamaya yönelik Bilgilendirici Metin Başarı Testi, Öyküleyici Metin Başarı Testi, Dinlemeye Yönelik Tutum Ölçeği uygulanmıştır. Yapılan testler sonucunda iki tane şubenin dinleme becerisi ve dinlemeye yönelik tutumları arasında anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiş yansız atama yoluyla bu şubelerden biri deney, biri kontrol grubu olarak belirlenerek araştırma bu gruplarla yürütülmüştür. Öğrencilerin öğrenme stilleri tespit edildikten sonra araştırma sürecinde, deney grubunda öğrenme stillerine dayalı hazırlanan dinleme çalışmaları, kontrol grubunda ise Türkçe Öğretim Programı'na göre dinleme çalışmaları yapılmıştır. Uygulama 18 haftalık bir süreçte gerçekleştirilmiştir. Çalışma sürecinde deney ve kontrol grubu öğrencilerine Kişisel Bilgi Formu, Marmara Öğrenme Stilleri Ölçeği, Öğrenciler İçin Öğrenme Stilleri Belirleme Listesi, Öyküleyici Metin Başarı Testi, Bilgilendirici Metin Başarı Testi ve araştırmacı tarafından geliştirilen Dinlemeye Yönelik Tutum Ölçeği testleri uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen nicel verilerin analizinde SPSS paket programından yararlanılmıştır. Shapiro Wilk Testi uygulanarak dağılımın normalliği test edilmiş, bu sonuca bağlı olarak da araştırmada parametrik olmayan (non-parametrik) testler kullanılmıştır. Araştırmada deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin başarı testleri, dinlemeye yönelik tutum ön testleri ve son testleri arasındaki ilişkiyi belirlemek için (iki grup karşılaştırılmasında) Mann Whitney U-Testi uygulanmıştır. Deney grubunun ön test ve son test puanları arasındaki ilişkiyi ve kontrol grubunun ön test ve son test puanları arasındaki ilişkiyi analiz etmek için Wilcoxon Testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, öğrenme stillerine dayalı dinleme çalışmaları yapılan deney grubu öğrencilerinin, mevcut programa göre dinleme çalışmaları yapılan kontrol grubu öğrencilerine göre dinlediğini anlama puanlarının daha yüksek çıktığı ve aradaki farkın anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca deney grubu ve kontrol grubu öğrencilerinin araştırmacı tarafından geliştiren dinlemeye yönelik tutum ölçeğinin 4 faktöründen aldıkları puanları arasında deney grubu lehine anlamlı farklılık bulunmuştur. Bu sonuçlara göre, öğrenme stillerine uygun olarak yapılan eğitimin ortaokul öğrencilerinin dinleme becerilerinin ve dinlemeye yönelik tutumlarının gelişmesine katkı sağladığı görülmüştür.