Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: KAHRAMAN OĞUZ
Danışman: BERİL AKIN
Özet:Akdeniz havzasında yer alan Türkiye, iklim değişikliğine en duyarlı ülkelerden biridir. Bölge, aynı zamanda, coğrafi konumu itibariyle iklim değişimi üzerine etkileri bulunan Afrika ve Orta Doğu kaynaklı çöl tozlarının etkisi altında bulunmaktadır. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, başlıca iklim değişkenlerinden biri olan atmosferik aerosollerin çok önemli bir bileşeni olarak mineral tozu kabul etmektedir. Bu sebeple, mineral tozların etkilerinin iklim değişikliği çalışmalarında göz önünde bulundurulması önem arz etmektedir. Bu çalışmada, RegCM bölgesel iklim modeli ile RCP4.5 konsantrasyon senaryosu göz önüne alınarak, Doğu Akdeniz havzasını içeren alan için GFDL-ESM2M küresel iklim modeli ve CAM aerosol modeli çıktıları kullanılarak, 1972-2099 periyodu için yüksek çözünürlüklü sıcaklık, yağış ve toz aerosolü veri setleri üretilmiş ve yorumlanmıştır. Sonrasında, sıcaklık ve yağış haritaları tozsuz durumla kıyaslanmıştır. Sonuç olarak, sıcaklık projeksiyonlarına göre gelecek yüzyılda Türkiye geneli sıcaklıklarında ortalama 1,5-2°C arası bir artış, yağışlarda ise %10 civarı azalmalar öngörülmektedir. Toz aerosolü optik derinliği projeksiyonlarına göre ise, özellikle sonbahar aylarında çalışma alanında önemli artışlar gösteren toz AOD'sinin, 2040 sonrasında yaz aylarına doğru genişleyeceği görülmektedir. Uzun yıllar toz konsantrasyonu öngörülerine göre, ilerleyen yıllarda Afrika kaynaklı toz taşınımından sık etkilenen şehir olan Antalya'da önemli olmayan bir artış, İzmir illinde ise bir azalma trendi, Orta Doğu kaynaklı toz taşınımından etkilenen Hakkari, Kilis ve Mardin illerinde ise bir artış trendi görülmüştür. Ayrıca, tozlu durumda elde edilen sıcaklık projeksiyonlarında, tozsuz duruma göre ΔT'nin arttığı (pozitif olarak) görülmüştür. 2070'den sonra sonbahar mevsiminde ΔT azalmış hatta bazı bölgelerde eksiye düşmüş olarak bulunmuştur. Bu da tozun yoğun olduğu bölgede sıcaklık azalışını göstermektedir.