Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Zeynep ÜNLÜER
Danışman: Mustafa Kurt
Özet:
Günümüzde İş Sağlığı ve Güvenliği uygulamalarının kurumsal performansının ölçülmesi ve değerlendirilmesi için çeşitli yöntemler kullanılmakta ve bunların birçoğu reaktif özellik taşıyan ardıl göstergelerin kullanımına dayanmaktadır. Oysa İş Sağlığı ve Güvenliğinin bakış açısı proaktif yaklaşımı benimsemekte ve ardıl göstergelere dayanan ölçümler iyileştirme faaliyetlerinin zamanında yürütülmesinin önüne geçmektedir. Bu çalışma ile ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemini uygulayan kuruluşların gerek kendilerinin gerekse ilgili taraflarının iş sağlığı ve güvenliği performansının değerlendirilmesini sağlayacak çok boyutlu bir performans ölçüm ve değerlendirme yöntemi geliştirilmiş olup daha geniş kapsamda izlenebilecek performans göstergeleri de sunulmuştur. Bu modelin geliştirilmesinde çok kriterli karar verme yöntemlerinden Analitik Hiyerarşi Süreci ve Analitik Ağ Süreci kullanılmıştır. Analitik Ağ Süreciyle her standart maddesini temsil edecek en iyi göstergenin belirlenmesi için performans prizması yönteminin boyutları olan paydaş memnuniyeti, stratejiler, işlemler, yetkinlikler ve paydaş katkısı ile özellikle iş sağlığı ve güvenliğinin proaktif yaklaşımı sürdürebilmesi için önem arz eden öncül gösterge ve ardıl gösterge özellikleri kriter kümelerini oluşturmuş ve her maddeye özgü tanımlanmış toplam 31 adet gösterge alternatifleri ayrı ayrı değerlendirilerek yedi maddenin her birini temsil edecek en büyük ağırlıklara sahip göstergeler belirlenmiştir. Her standart maddesinin de İş Sağlığı ve Güvenliği performansı içindeki önemi Analitik Hiyerarşi Süreci ile ele alınarak elde edilen ağırlıkların da kullanılmasıyla bir İSG performans ölçüm aracı geliştirilmiştir. Savunma sanayiinde faaliyet gösteren bir firmanın üç yıllık verileri kullanılarak geliştirilen ölçüm aracı ile yıllık İş Sağlığı ve Güvenliği performans puanları elde edilmiş ve yıllar bazında sıralaması yapılmıştır. Bu sıralamanın doğruluğu çok kriterli karar verme metotlarından Entropi ve WASPAS ile yapılan sıralama ile kontrol edilmiş ve aynı sıralamaya ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler : ISO 45001, İSG performansı, Analitik Hiyerarşi Süreci, Analitik
Ağ Süreci, çok ölçütlü karar verme, performans göstergesi