Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: SEDA KANMAZ
Danışman: LEYLA TÜMER
Özet:Proton pompa inhibitörleri, dünyada en sık kullanılan ilaç gruplarından birisidir. Çocuklarda ve erişkinlerde mide asidiyle ilişkili hastalıkların tedavisinde en etkili ilaçtır. Kullanım sıklığının yıldan yıla artması ile sistemik yan etkilerinin olabileceği gündeme gelmiştir. Erişkinlerde yapılan çalışmalarda, proton pompa inhibitörü kullanımının B12 vitamini ve minerallerin emilimine etkilerine dair farklı sonuçlar elde edilmiştir. Çocuklarda PPi kullanımın yan etkisi ile yapılan çalışmalar kısıtlıdır. Bu çalışmada, proton pompa inhibitörü kullanan çocuklarda B12 vitamini, demir, kalsiyum ve magnezyum eksikliğini saptamak ve ilaç kullanım süresi ile B12 vitamini, mineral eksikliği ilişkisini değerlendirmek amaçlanmıştır. Çalışma; Mart 2013- Haziran 2014 tarihleri arasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Gastroenteroloji polikliniğine başvuran, yaşları 4-18 yıl arası, gastroözefagial reflü ve dispepsi tanılı olup en az 3 ay süre ile proton pompa inhibitörü kullanan 100 hastada yapılmıştır. Hastalar, ilaç kullanım sürelerine göre; kısa süreli ilaç kullanımı (3-6ay) ve uzun süreli ilaç kullanımı (>6 ay) olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Hastaların serum B12 vitamini, homosistein, demir, demir bağlama kapasitesi, kalsiyum, fosfor, alkalen fosfotaz, magnezyum ve idrar metilmalonik asit düzeyleri değerlendirilmiştir. Hastalara diyet ile vitamin ve mineral alımlarını değerlendirmek için beslenme anketi yapılmıştır. Hastaların serum vitamin B12 düzeyi eksikliği %12 olup, ilaç kullanımı süresi ile anlamlı korelasyon yoktur. Serum B12 vitamin düzeyi normal iken; MMA ve homosistein düzeyi yükselen hastalar da B12 vitamini eksikliği kabul edildiğinde, B12 vitamini eksikliği sıklığı artmaktadır ve uzun süre ilaç kullanan grupta B12 vitamini eksikliği daha sık görülmektedir. Demir eksikliği sıklığı %47 olup, ilaç kullanım süresi ile anlamlı korelasyon bulunmamıştır. Çalışma grubunda klinik olarak anlamlı kalsiyum, fosfor ve magnezyum eksikliği saptanmamıştır. Çalışmamızda; uzun süreli ilaç kullanan grupta, kısa süreli ilaç kullanan gruba göre ortalama B12 vitamini düzeyin düşük, homosistein düzeyi yüksek, kalsiyum ve fosfor düzeyleri düşük olduğu için; çocuklarda PPİ tedavisi öncesi ve uzun süre kullanımı sırasında B12 vitamini, demir, kemik metabolizması parametrelerinin taranmasının uygun olabileceğini düşünmekteyiz. Çocuklarda daha geniş çaplı, tedavi öncesi ve sonrası vitamin ve mineral düzeylerinin değerlendirildiği, objektif ve daha ayrıntılı beslenme anketlerinin yapıldığı çalışmalara ihtiyaç vardır.