Ortaokul öğretmenlerinin öğrenen örgüt algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Ankara ili örneği)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: YURDANUR AYDEMİR

Danışman: SERKAN KOŞAR

Özet:

Bu araştırma, ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin kendi okullarına ilişkin öğrenen örgüt algılarını ve bu algıların cinsiyet, yaş, okuldaki hizmet süresi, mesleki kıdem, öğrenim durumu, mezun olunan kurum ve okuldaki öğrenci sayısı değişkenleri bakımından farklılık gösterip göstermediğini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, tarama modelinde betimsel çalışmadır. Çalışmanın evrenini, 2015-2016 öğretim yılında Ankara ili merkez ilçelerindeki resmi ortaokullarda görev yapmakta olan 14.544 öğretmen; örneklemini ise, Ankara iline bağlı 9 merkez ilçede (Akyurt, Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Sincan, Yenimahalle) bulunan resmi ortaokullarda görevli 494 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Subaş (2014) tarafından geliştirilen "Öğrenen Okul Ölçeği'' kullanılmıştır. Bu çalışma için geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama aracının ilk bölümünde, Kişisel Bilgiler; ikinci bölümünde, Öğrenen Okul Ölçeği'' bulunmaktadır. Ortaokul öğretmenlerinin öğrenen okul olma özelliğine ilişkin görüşlerinin yukarıda belirtilen demografik değişkenlere göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği bağımsız gruplar t- Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), anlamlı farkın bulunması durumunda gruplar arasındaki farkı belirlemek için Tukey HSD ve LSD testleri ile analiz edilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amacıyla ise Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin öğrenen okul ölçeği alt boyutları (kişisel hâkimiyet, zihni modeller, paylaşılan vizyon, takım halinde öğrenme ve sistem düşüncesi) algılarının orta düzeyde olduğu görülmüştür. Öğrenen okul ölçeği ile alt boyutları arasındaki ilişkilerin düzeyleri incelendiğinde, bütün değişkenlerin birbiriyle pozitif yönlü ve anlamlı ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte, katılımcıların öğrenen okul algılarının cinsiyet bakımından anlamlı bir farklılık göstermediği görülmüştür. Ancak öğretmenlerin öğrenen örgüt algılarında yaş, okuldaki hizmet süresi, mesleki kıdem, öğrenim durumu, mezun olunan kurum ve okuldaki öğrenci sayısı değişkenleri bakımından anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür. Genel olarak araştırma sonuçlarına bakıldığında öğretmenlerin kişisel hakimiyet algıları yüksek düzeyde iken, paylaşılan vizyon ve takım halinde öğrenme algıları düşük çıkmıştır. Dolayısıyla, öğretmenler arasındaki takım ruhu canlandırılmalı, takım halinde öğrenme ortamları hazırlanmalı ve bu takımlar arasındaki öğrenmeler okul geneline yayılmalıdır. Her okul kendi şartları ve imkanlarını gözden geçirip, ortak bir vizyon oluşturmalıdır. Okuldaki tüm çalışanlar oluşturulan ortak vizyon için çabalamalı ve öğrenen okul özelliklerini hayata geçirmeye çalışmalıdır.