Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMA ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: VESİLE ŞİMŞEKOĞLU
Danışman: Burcu Halide Özüduru
Özet:
Kentlerde nüfusun ve yapılaşmanın sürekli artması, yaşam koşullarını zorlaştırmakta ve sağlıksız yaşam çevrelerinin oluşmasına neden olmaktadır. Dünya nüfusunun artan şekilde kentlerde yaşama eğilimi göstermesi, kentsel yaşam çevrelerinin neden olduğu ruhsal hastalıkların artması konusunda kaygı oluşturmaktadır. Yaşam çevrelerinin sebep olduğu ruhsal hastalıkların ve buna bağlı olarak yaşam kalitesinin ve kent sağlığının iyileştirilmesi için ruhsal sağlıkla ilişkili kentsel özelliklerin tartışılması gereklidir. Bu tez çalışmasında, ruhsal sağlıkla ilişkili yapılı çevre özelliklerinin Ankara merkez ilçe mahalleleri üzerinden değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak, mahalle düzeyinde ruhsal sağlıkla ilişkilenebilecek değişkenlerden oluşan bir veri tabanı oluşturulmuş ve ön testler yardımıyla analiz edilecek değişkenler seçilmiştir. Seçilen değişkenlerle ruhsal sağlık arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını ortaya koyabilmek için faktör ve çoklu regresyon analizleri yapılmıştır. Bu analizler sonucunda ruhsal sağlığı etkilediği tespit edilen değişkenlerin Ankara merkez ilçe mahallelerinde oluşturduğu benzerlik yapısını değerlendirebilmek amacıyla küme analizi yapılmıştır. Son aşamada ise ruhsal sağlık tanıları ve kentsel çevre özellikleri arasındaki ilişkiyi açıklayan çoklu regresyon modelleri oluşturulmuştur. Bu analizler sonucunda elde edilen bulgular; mahalle düzeyinde sosyoekonomik statü, yaş, yapılı çevre özellikleri ve yol ağı-erişilebilirlik değişkenlerine ait bazı özelliklerin ruhsal sağlıkla anlamlı olarak ilişkilendiğini göstermiştir. Buna ek olarak, tek (bağımlı) değişkenli ve çok (bağımsız) değişkenli küme analizi sonuçları Ankara’nın çeper ve merkez mahallelerinin genellikle birbirinden farklılaştığını ve bu farklılaşmada yapılı çevre özelliklerinin de etkili olduğunu ortaya koymuştur. Sonuç bölümünde, komşuluk birimi ölçeğinde yapılı çevre özellikleriyle ruhsal sağlık ilişkisi bulgular ışığında tekrar tartışılmıştır.
Anahtar Kelimeler : Kent sağlığı, yaşam kalitesi, ruhsal sağlık, komşuluk birimi tasarımı