Toplumsal cinsiyet kavramının konut mekan organizasyonu üzerine etkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: GÜLÇİN ERDAŞ

Danışman: MEHMET TAYFUN YILDIRIM

Özet:

Birey doğumundan ölümüne kadar kadın ya da erkek olma özelliğine sahiptir. Bu durum cinsiyeti tanımlamakta olup değiştirilemeyen belirli biyolojik, bedensel özelliklere işaret etmektedir. Ancak birey toplum içinde var olmaya başladığı andan itibaren, bireye toplum tarafından bazı görevler ve roller yüklenir. Sosyal hayatta ne şekilde var olacağına, etkin olabileceği alanlara ve mekânlara dair bir takım kurallar vardır. Bu kuralların ya da yüklenen rollerin belirlenmesinde kalıpyargılar (stereotip/stereotypes) doğrudan etkilidir. Bütün bu kalıpyargılar 'Toplumsal Cinsiyet'' kavramını nitelemektedir. Değişen ve farklılaşan yaşam alışkanlıkları, toplumun bireye yüklediği rolleri de değiştirip dönüştürmüştür. Kadının ve erkeğin toplumsal rollerinin ve etki alanının değişmesi, mekâna dair karar alanlarını etkilemiş ve aynı zamanda mekânın organizasyonunun yeniden düşünülmesini gerektirmiştir. Bu değişimler, kentlere özel alan-kamusal alan ayrımı olarak yansırken, bu yansımanın en küçük ölçekte temsili ise konutlar olup, toplumsal cinsiyet kavramı ve özel-kamusal ayrımı, konut mekânlarının biçimlenmesini doğrudan etkilemektedir. Bu bağlamda; cinsiyet ve toplumsal cinsiyet, konut mekân organizasyonu ve alan çalışması olmak üzere üç ayrı bölümden oluşan bu çalışma ile konutun, cinsiyetle olan ilişkisini ortaya koymak ve 1980'den bugüne toplumsal cinsiyet algısının konut mekân biçimlenmesi üzerine etkisini tespit etmek amaçlanmıştır.