Coğrafya öğretmeni adaylarının ve coğrafya öğretmenlerinin toprak ve bitki örtüsü konularındaki yeterlilikleri ve bunları etkileyen faktörler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Öğrenci: ABDULLAH TÜRKER

Danışman: ÜLKÜ ESER ÜNALDI

Özet:

Bu arastırma cografya ögretmeni adaylarının ve cografya ögretmenlerinin toprak ve bitki örtüsü konularındaki yeterlilik düzeylerini tespit etmek, yeterlilik düzeyini etkileyen faktörleri sorgulamak ve cografya ögretmenlerinin yeterlilik düzeyinin ögrenci basarısına etkilerini arastırmak amacıyla hazırlanmıs bir çalısmadır Arastırmanın evreni cografya ögretmeni adayları ve cografya ögretmenleri ile ortaögretim ögrencileridir. Örneklem olarak ise Ankara İli merkez ilçelerinde bulunan 10 resmi okul, 4 özel lise ve 15 dershane seçilmistir. Bu kurumlardaki cografya ögretmenlerine anket ve test, ögrencilerine ise test soruları uygulanmıstır. Cografya ögretmeni adaylarının yeterliliklerini saptamak içinde Ankara Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi cografya bölümleri son sınıf ögrencilerine anket ve test uygulanmıstır. Arastırmaya veri toplamak amacıyla cografya ögretmeni adaylarına ve cografya ögretmenlerine 8 sorudan olusan bir anket ile 30 sorudan olusan bir test uygulanmıstır. Ögretmen yeterliliginin ögrenci basarısına etkilerini sorgulamak vi amacıyla cografya ögretmenlerinin derse girdigi bir sınıftaki ögrencilerine de 30 sorudan olusan test uygulanmıstır. Elde edilen veriler analiz edilirken birinci asamada yüzde ve frekans dagılımları verilmistir. İkinci asamada ise cografya ögretmeni adayları ve cografya ögretmenlerinin ankete verdigi cevaplar ile testteki dogru sayıları arasındaki iliskiler uygun SPSS analiz yöntemleri de kullanılarak p<0,05 güven aralıgında analiz edilmis ve yorumlanmıstır. Verilerin analizi sonucu elde edilen bulgulardan bazıları sunlardır. 1) Cografya ögretmeni adaylarının dogru sayıları ile mezun olacakları okul türü ve cinsiyetleri arasında anlamlı bir fark oldugu saptanmıstır (p<0,05). 2) Cografya ögretmenlerinin dogru sayıları üzerinde çalıstıkları kurum türünün (özel okul dershane - resmi kurum) etkili olup olmadıgının saptamak amacıyla yapılan analiz sonucunda iki veri arasında anlamlı bir fark bulundugu görülmüstür (p<0,05). Özel kurumlarda çalısan ögretmenler 22,2 dogru ortalamasına sahip iken resmi kurumlarda çalısan ögretmenler 18 dogru ortalamasına sahiptir. 3) Sınıf mevcudu ile ögrenci dogru ortalamaları arasındaki iliskiyi saptamak için yapılan korelasyon analizi sonucunda iki veri arasında negatif korelasyon oldugu ortaya çıkmıstır (-0,468). 4) Cografya ögretmenlerinin dogru sayıları ile mezun oldukları okul türü arasında analiz sonucunda anlamlı bir fark olmadıgı görülmüstür (p>0,05). Bu çalısma sonucunda ögretmenler içinde özel kurumlarda çalısanların resmi kurumlarda çalısanlara göre daha yeterli oldukları görülmüstür. Bunun için resmi kurumlarda çalısan ögretmenlerin mesleki yeterliliklerinin artırılması için periyodik olarak hizmet içi egitimler verilebilir ya da periyodik denetlemeler yapılabilir. Ögretmen adayları içinde de Dil ve Tarih-Cografya Fakültesinden mezun olacak adayların Egitim Fakültesi'nden mezun olacak adaylara göre daha yeterli oldukları görülmüstür. Bunu ortadan kaldırmak için ise egitim fakültelerinde verilen alan dersleri tüm ögrenim dönemlerine yayılmalıdır.