4-6 Yaş Resimli Çocuk Kitaplarında Çocuğun Katılım Hakkının İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Rümeysa Gündoğdu Ayar

Danışman: NESLİHAN AVCI

Özet:

Resimli çocuk kitaplarında çocuğun katılım hakkını incelemenin amaçlandığı bu nitel araştırmada, bir çocuk kütüphanesinden elde edilen ve kahramanı çocuk olan 275 resimli çocuk kitabı ele alınmıştır. Kitaplarda çocuğun katılım hakkı ile ilgili durumların, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nde belirtilen katılımın saydam ve bilgilendirici, gönüllü, saygılı, ilgili, içermeci, güvenli ve riske karşı duyarlı niteliklerinin hangisi/hangilerini içerdiği ve Hart'ın katılım merdiveninde hangi düzeyde yer aldığı incelenmiştir. Araştırmanın verileri içerik ve betimsel analiz yöntemleri ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda incelenen kitaplarda en çok ilgili, gönüllü, saygılı ile saydam ve bilgilendirici niteliğinin yer aldığı, en az ise güvenli ve riske karşı duyarlı niteliği ile içermeci niteliğinin yer aldığı görülmüştür. Güvenli ve riske karşı duyarlı niteliği daha çok ihlal edilen nitelikler arasında yer almıştır. Çalışma katılımın gönüllü, saydam ve bilgilendirici, saygılı ve içermeci nitelikleri açısından birlikte değerlendirildiğinde özellikle gösteri durumlarında kız çocuklarının yer aldığı ve onlarla ilgili ihlallerin söz konusu olduğu saptanmıştır. Oyun etkinliklerinin katılımın üst seviyeleri (çocukların başlattığı ve yönettiği projeler basamağı)' nde bulunduğu görülmüştür. Kitaplarda en fazla çocukların başlattığı ve yürüttüğü projeler basamağına ilişkin etkinlikler görülmüştür.