Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: İZZET ÜLKER
Danışman: GAMZE AKBULUT
Özet:Bu çalışma, ülseratif kolit hastalarının beslenme durumlarının inflamatuvar belirteçlere olan etkilerini ve yaşam kalitelerini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Gazi Üniversitesi Hastanesi Gastroenteroloji Kliniğine Şubat - Temmuz 2016 tarihleri arasında başvuran remisyon dönemindeki ülseratif kolit hastaları üzerinde yapılmış kesitsel bir çalışmadır. Çalışmaya remisyon dönemindeki yaşları 19-65 yıl arasında değişen 17 kadın ve 27 erkek olmak üzere toplam 44 hasta dahil edilmiştir. Erkek bireylerin yaş ortalaması 49,1±11,67 yıl iken, kadın bireylerin yaş ortalaması 45,3±10,7 yıldır. Çalışmada bireylerin genel özellikleri, beslenme alışkanlıkları, besin tüketim sıklıkları, yaşam kalite ölçeği, beck depresyon ölçeği ve besin tüketim kayıtları sorgulanmıştır. İnflamatuvar belirteçlerden C-reaktif protein (CRP) ve lökosit sayısı hastaların rutin biyokimyasal bulgularından kalprotektin sonuçları ise görüşme sonrasında alınan gaita örneğinden elde edilmiştir. Besin tüketim kayıtlarından bireylerin diyet inflamasyon indeks skorları elde edilmiştir. Çalışmaya katılan erkek bireylerin boy uzunluğu ortalama 175,7±6,27 cm ve kadınların ise ortalama 161,1±5,61 cm bulunmuştur. Vücut ağırlığı erkek bireylerde ortalama 81,9±12,58 kg, kadınlarda 68,4±8,79 kg saptanmıştır. Erkek bireylerin BKİ ortalaması 26,5±3,86 kg/m2, kadın bireyler için de 26,4±3,52 kg/m2 bulunmuştur. Erkeklerin diyetle ortalama enerji alımları 1705,6±576,33 kkal/gün, kadın bireylerin ise 1741,8±394,16 kkal/gündür. Erkek bireylerde CRP ve kalprotektin düzeyleri sırasıyla 4,6±2,56 mg/dL, 251,7±240,7 μ/gr, kadınlarda 4,4±1,95 mg/dL ve 322,2±62,66 μ/g dır. Diyet inflamasyon indeksi ve CRP arasında pozitif yönde, iyi derecede ve istatiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0,600; P<0,001). Diyet inflamasyon indeksi çeyreklikleri ile kalprotektin seviyesi değerlendirildiğinde ise Q1-Q2, Q1-Q3, Q1-Q4, Q2-Q4 ve Q3-Q4 arasında pozitif yönde, mükemmel derecede istatiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (rho=0,864; P<0,001). Sonuç olarak ülseratif kolit hastalarında beslenme durumunun hastalığın seyrini ve inflamatuvar belirteçleri etkilediği gösterilmiştir. Ancak bu sonuçlar örneklem sayısından etkilenebileceğinden daha geniş kapsamlı, daha uzun takipli çalışmalara ihtiyaç vardır.